Vervuilende gefluoreerde gassen zijn nog heel aanwezig in de koelsector (in ruime zin). Maar de jacht op HFK's zal worden opgedreven. Is uw bedrijf klaar voor deze revolutie?

1. Voor 30% verantwoordelijk voor de klimaatopwarming

   We wisten al dat CFK's mee voor het gat in de ozonlaag hebben gezorgd. Net daarom werden ze verboden. Voortaan weten we ook hoe zwaar de HFK's doorwegen in de klimaatopwarming: volgens onderzoekers van de universiteit van Columbia (Verenigde Staten) zouden ze verantwoordelijk zijn voor een derde van de klimaatopwarming die vastgesteld werd tussen 1955 en 2005. Hun ‘schuld’ zou zelfs oplopen tot 50% wat het smelten van de ijskappen en de temperatuurstijging op de Noordpool betreft. Niet verwonderlijk trouwens, want sommige koelmiddelen kunnen tot 23.000 keer vervuilender zijn dan CO₂. Zo komt een jaarlijkse lozing van 10 kg R-404A – een gas dat tot nu toe nog gebruikt wordt in koelinstallaties – overeen met de uitstoot van bijna 33 ton koolstofdioxide in de atmosfeer (GWP van 3.300). Om nog maar te zwijgen over het feit dat de natuur deze emissies – in tegenstelling tot CO₂ – niet kan opvangen. Deze verwoestende gevolgen voor het milieu verklaren meteen de reglementaire ‘revolutie’ die het gebruik van de meest vervuilende gefluoreerde gassen wil terugdringen: die met een hoog GWP (Global Warming Potential). 

2. De prijsstijging van HFK's is moordend voor het budget van bedrijven

   De reglementaire kalender die geleidelijk aan wordt opgelegd aan alle economische spelers, beïnvloedt ook de vraag naar en het aanbod van HFK's. Laten we het voorbeeld nemen van de beruchte R-404A: deze mag sinds 1 januari van dit jaar niet meer op de markt worden gebracht. Maar dat neemt niet weg dat heel wat installaties nog R-404A bevatten (tot in 2030). Dat betekent dat bedrijven die dit soort installaties bezitten, deze HFK nog steeds nodig hebben om hun koelsystemen te kunnen gebruiken. Resultaat? De prijs van de R404A-vloeistof ging maal zeven tussen januari 2017 en januari 2018: ofwel van € 13,72/kg naar € 92,54/kg in een jaar tijd. Een stijging waar bovendien de toename van andere onderhoudskosten moet worden bijgerekend. Plus de mogelijke belastingen en sancties die eraan zitten te komen ... De conclusie is dan ook overduidelijk: de installaties die de nieuwe normen niet respecteren, moeten worden vervangen of aangepast. 

3. 79% minder HFK's op de markt tegen 2030

   Het is een van de meest opvallende punten op de gefaseerde agenda: de wereldwijde hoeveelheid vervuilende gefluoreerde gassen die op de Europese markt komen, tegen 2030 met 21% verminderen (in vergelijking met referentiejaar 2015). Tegen 2036 moet dit volume zelfs verder dalen tot 15%. Zo luiden de doelstellingen van de meeste landen die in 2016 het Akkoord van Kigali ondertekenden: de 59 naties die zich geëngageerd hebben om een strikt tijdschema te respecteren. De phase out voor de Europese landen?

4. CO₂? Oplossing van de toekomst voor uw koelsystemen

We wijzen maar al te graag met de vinger naar koolstofdioxide, maar niet alle CO₂ is hetzelfde. Meer nog, de terugkeer naar natuurlijke koelmiddelen is een van de meest veelbelovende alternatieven om de HFK's te vervangen. Met op kop CO₂ in vloeibare vorm (en niet de CO₂ die ontstaat door verbranding van fossiele brandstoffen), maar ook ammoniak, propaan of isobutaan. Stuk voor stuk gassen die aanwezig zijn in de natuur en die – in de proporties die gebruikt worden in koelsystemen – een verwaarloosbare impact hebben op de planeet. Wanneer u uw installaties vervangt, volstaat het niet om een alternatief te vinden. De gekozen oplossing moet bovendien ook duurzaam zijn. CO₂ biedt tal van voordelen:

• Milieu: het aardopwarmingsvermogen van CO₂ is ... 1, omdat het als maatstaf dient voor de meting van het GWP.
• Veiligheid: CO₂ is noch ontvlambaar, noch giftig en brengt dus weinig risico’s met zich mee voor een commercieel of industrieel gebruik.
• Reglementering: CO₂ is niet onderworpen aan een specifieke beperking of verplichting. Het is een natuurlijke oplossing voor de toekomst.
• Techniek: koolstofdioxide is zowel ‘van nature uit’ beschikbaar, flexibel en geschikt voor alle soorten toepassingen als energie-efficiënt. Er zijn momenteel al betrouwbare koelsystemen op de markt die gebruikmaken van CO₂.
• Budget: CO₂ kost veel minder dan de huidige HFK's, onder andere omwille van de toegankelijkheid ervan.

Uw installaties aanpassen zonder aan uw totaalfactuur te raken? Dat kan.

U begrijpt het al: de aanpassing van uw koelsystemen is onvermijdelijk. En dat zowel om financiële en reglementaire als ecologische redenen. Dankzij nieuwe financiële oplossingen zoals ‘cooling as a service’ kunt u de regels naleven zonder grote investeringen te moeten doen. Deze formule, die wordt uitgewerkt met een partner-installateur en uw bank, verzekert optimale resultaten op drie vlakken. Vanuit uw perspectief? Uw installaties zijn conform de normen, uw energieprestaties worden contractueel gegarandeerd (net als het onderhoud van de uitrusting) en u betaalt enkel een periodiek bedrag voor de dienstverlening.

Fluorgassen zijn alomtegenwoordig in de koelindustrie. Maar dat betekent niet dat de nieuwe regels alleen maar gelden voor 'koelprofessionals'. Wat betekenen die regels voor uw installaties?

In tegenstelling tot wat u zou kunnen denken, krijgen zo goed als alle sectoren van dichtbij of veraf te maken met fluorgassen (of F-gases in het Engels). En dan hebben we het niet alleen over installateurs. De evolutie in de regelgeving rond HFK's heeft dus een grote impact op heel wat bedrijven. En net als heel vaak, geldt ook hier hetzelfde advies: wacht niet tot de laatste minuut om uw bedrijf aan te passen aan de nieuwe normen, want dan zou het weleens fout kunnen aflopen.

Fluorgassen zijn overal

HFK's zijn niet alleen dagelijkse kost voor 'koelprofessionals'. Deze gassen komen voor in tal van systemen en installaties: van airco tot koeling, en van diepvriessystemen tot koelaggregaten en warmtepompen.

• Is uw bedrijf actief in de glassector? De warmtebehandeling is een van de essentiële stappen bij de productie van glas. Maar ook de koeling speelt een belangrijke rol.
• In de voedingsmiddelenindustrie? De koudeketen is cruciaal om voedingswaren voortdurend gekoeld of bevroren te houden op een bepaalde temperatuur. Het doorbreken van de koudeketen kan veel schade en grote risico's veroorzaken.
• Ook in de farmaceutische sector speelt de koudeketen een doorslaggevende rol.
• Ook de bouwsector ontsnapt niet. Zeker niet op het moment dat de bouwheer moet kiezen welke technieken hij zal installeren (airco, ventilatie, verwarming enz.). Bovendien leggen de normen inzake energie-efficiëntie de bouwsector nieuwe verplichtingen op.
• Nog meer sectoren? Jawel, denk maar aan grootwarenhuizen, biotechbedrijven of transportbedrijven.
• En dan is er ook nog de IT-sector die zijn datacenters koel moet houden ... 

Het afscheid van HFK's is begonnen ...

U hebt het goed begrepen: de geleidelijke verdwijning van HFK's treft heel wat sectoren en bedrijven, zowel rechtstreeks als onrechtstreeks. Misschien is uw bedrijf daar ook bij? De phase out van deze fluorgassen is dan ook aan de gang: u kunt er niet meer aan ontsnappen. Maar wat is nu het belangrijkste doel? Tegen 2030 wil men een daling met 79% van de HFK-tonnages die op de Europese markt worden gebracht, alsook een daling met 85% van het gebruik van de meest vervuilende soorten tegen 2036. In de praktijk zien we echter nu al dat heel wat HFK's worden gebannen in verwarmingsinstallaties, ventilatie, airco en koeling (HVAC). Het gaat dus niet meer om een uitdaging voor morgen ... maar voor vandaag! Een overzicht van de deadlines:

• HFK's met een GWP van meer dan 2.500 zijn nu al verboden.
• Vanaf 2022 mogen alleen nog fluorgassen met een GWP onder 150 worden gebruikt in centrale koelsystemen voor commercieel gebruik (met een vermogen boven of gelijk aan 40 kW).
• In 2030 zullen alle HFK's met een GWP boven 150 verboden worden. 

En morgen? Dan is het misschien al te laat ...

Wat als u HFK's vandaag nog niet ernstig neemt? Dan zijn dit de gevolgen voor uw bedrijf.

1. De voornaamste impact? Prijsstijgingen

   Door de geleidelijke verdwijning van HFK's zal er een toenemend tekort zijn aan de fluorgassen die momenteel worden gebruikt in verschillende soorten installaties. Met een prijsstijging als logisch gevolg. Het onderhoud en de bevoorrading zullen dus een stuk duurder zijn voor bedrijven die blijven hangen in de oude standaarden.

2. Er zullen sancties volgen

   De controles en vereisten op het vlak van monitoring zullen toenemen om de regelgeving te kunnen handhaven. Het zal u dan ook niet verbazen dat bedrijven waarvan de installaties niet conform zijn, hoge boetes zullen moeten betalen. Resultaat? Alle bedrijven die deze aanpassingen hebben uitgesteld tot de laatste minuut, zullen op hetzelfde moment nieuwe installaties nodig hebben. En dat brengt ons bij het derde gevolg ...

3. Een logische maar voorspelbare stormloop
   De vraag naar installaties die aan de normen voldoen, zal logischerwijs stijgen naarmate de deadlines naderen. In België is er echter al een groot tekort aan arbeidskrachten in de koelsector. Bovendien kunnen vandaag nog niet alle koeltechnici op de markt even goed overweg met deze gassen 'van de toekomst'. Bent u dus van plan om pas in 2025 een afspraak te maken voor een audit of de vervanging van uw installaties? Dan zult u maanden moeten wachten! En dan zit u natuurlijk weer met de prijsstijgingen en de sancties ...
   

Klaar dus om uw koelsystemen vandaag al aan te pakken?

Het regelgevende kader is de voorbije decennia voortdurend veranderd ... De volgende stap? De geleidelijke verdwijning van vervuilende fluorgassen (HFK's) in koelsystemen.

De wereld van de fluorgassen kent een ware revolutie ... Wees gerust, de technische uitleg zullen we u besparen, maar we hebben het hier voornamelijk over de meest vervuilende fluorkoolwaterstoffen (afgekort HFK's of F-gases in het Engels). Die gassen zijn aanwezig in de meeste koelinstallaties en extreem schadelijk voor het milieu. Om die reden worden ze vandaag opgespoord en op die manier zullen ze ook geleidelijk verdwijnen. Er komt dus een golf van nieuwe regelgevingen op ons af die een aanzienlijke impact zal hebben op de meeste sectoren en bedrijven, zélfs de bedrijven die denken dat deze regels niet voor hen zullen gelden. De wetgevende agenda werd al opgestart in Europa en wereldwijd. De planning verloopt in fases en is gespreid in de tijd ... maar de deadlines komen dichterbij! Een revolutie die we dus maar beter kunnen voorbereiden in plaats van ze te ondergaan. Om de huidige uitdagingen beter te begrijpen, blikken we dan ook even terug in de tijd ...

Het 'gat' in de ozonlaag

In de eerste helft van de negentiende eeuw werd er voornamelijk met natuurlijke gassen gekoeld, zoals butaan, propaan, ammoniak en CO2. Na de Tweede Wereldoorlog doken echter de eerste chemische alternatieven op: de chloorfluorkoolwaterstoffen (CFK's) en later ook de hydrochloorfluorkoolwaterstoffen (HCFK's). Dankzij hun interessante eigenschappen (onontvlambaar, stabiel, inert en niet duur) werden zij de norm in de meeste industriële sectoren (koeling, industriële reiniging, stuwmechanismen, isolatieschuim enz.). In de jaren 80 ontdekten wetenschappers echter de negatieve impact van CFK's op de ozonlaag. Het resultaat? In 1987 werd een multilaterale milieuovereenkomst ondertekend: het Montrealprotocol. Dat protocol bekrachtigde het engagement van de staten om CFK's geleidelijk (vóór de jaren 2000) te verbieden, met de bedoeling de verzwakking van de ozonlaag een halt toe te roepen. Enkele jaren later, meer bepaald in 1992, werden de HCFK's met de vinger gewezen. Ook die gassen (waaronder R-22, dat toen zeer veel werd gebruikt in airco's) begonnen vanaf de jaren 2000 stilaan te verdwijnen.

Van CFK's naar HFK's: het probleem verschoven

De verdwijning van de CFK's – onder meer van freon-11 dat zeer vaak werd gebruikt in de koelindustrie – en vervolgens van de HCFK's leidde tot het massale gebruik van HFK's (of F-gases in het Engels). Deze fluorgassen van synthetische oorsprong (samengesteld uit atomen van koolstof, fluor en waterstof) leken toen het ideale alternatief ... Hun technische eigenschappen leken zeer sterk op die van CFK's, maar dan met een veel betere energie-efficiëntie. Bovendien leken ze een stuk vriendelijker voor de ozonlaag. Maar wat was dan het probleem? Op dat moment wist men nog niet dat deze fluorgassen zeer sterke broeikasgassen zijn en dus voor een groot stuk verantwoordelijk zijn voor de klimaatopwarming. HFK's zouden immers tot 23.000 keer vervuilender zijn dan CO2. HFK's waren dus geen oplossing meer maar een probleem en kregen hetzelfde lot toebedeeld. Er kwam dus een nieuwe golf van verbodsregels op gang om het gebruik van deze fluorgassen terug te dringen. Gevolg? Het geleidelijke einde van de meest vervuilende HFK's ...

Van Montreal tot Kigali via Kyoto

De eerste bewustwording werd concreet vastgelegd in de teksten van het Kyotoprotocol, dat werd goedgekeurd op 11 december 1997. Dat akkoord identificeerde HFK's als broeikasgassen en legde een doelstelling vast: de volledige uitstoot met minstens 5% terugdringen tussen 2008 en 2012 (ten opzichte van het niveau van 1999). Die ambitie werd evenwel naar beneden toe bijgesteld in 2012 ... Het internationale Kigali-akkoord (van oktober 2016) zorgde evenwel voor een aanpassing na maar liefst zeven jaar onderhandelen. Dat akkoord werd ondertekend door 69 landen, waaronder ook België, en bevat onder meer de volgende punten:

• een agenda in fases voor de stopzetting van het gebruik van deze fluorgassen;
• een 'soepeler' regime voor de ontwikkelingslanden;
• de mogelijkheid om de partijen een sanctie op te leggen indien zij hun engagement niet nakomen.

Het geleidelijke einde van de meest vervuilende HFK's ...

De afbouw van het gebruik van fluorgassen heeft dus betrekking op verschillende landengroepen en is opgedeeld in verschillende deadlines:

• De ontwikkelde landen engageerden zich om hun verbruik met 10% terug te dringen vóór 2019 (ten opzichte van de niveaus van 2011-2013). De volgende grote stap is in 2025: tegen dan zal het gebruik van HFK's met 45% worden teruggedrongen. En tegen 2036 spreekt men zelfs van een daling met 85%.
• De ontwikkelingslanden – waaronder de grootste HFK-producent ter wereld (China) en de landen van Afrika en Zuid-Amerika – starten hun transitie pas in 2024, met een daling van 80% voor ogen tegen 2045.
• Een derde landengroep bestaat uit India, Pakistan, Iran, Irak en de Golfstaten, allemaal grote airco-verbruikers. Hun planning gaat van start in 2028 en beoogt een globale daling van 85% tegen 2047.

De EU volgt en mikt op 2030

De Europese Unie voert een hevige strijd tegen de opwarming van de aarde en beschouwt de verdwijning van de HFK's dan ook als een absolute prioriteit. Een Europese richtlijn legde al een geleidelijk verbod (tussen 2011 en 2017) op van bepaalde fluorgassen in de nieuwe aircosystemen van auto's. Die wens werd nogmaals versterkt in 2015 in een nieuwe tekst: die voorziet in 2030 in een daling met 79% van de HFK-tonnages die op de Europese markt worden gebracht (vergeleken met 2015). Tot zover de globale verplichtingen dus ... De regelgevende teksten zijn uiteraard een stuk gedetailleerder en bepaalde veelvoorkomende HFK's worden zelfs dit jaar al of vanaf 2022 verboden. Reden te meer dus om u zo snel mogelijk in deze materie te verdiepen!

Koolstofdioxide wordt vaak met de vinger gewezen als een van de grote verantwoordelijken voor de klimaatopwarming. Toch zijn er ook andere gassen die veel worden gebruikt en erg schadelijk zijn voor onze planeet: HFK's!

Sinds de jaren negentig werden CFK's en HCFK’s geleidelijk vervangen door HFK's* (of F-gases in het Engels). Dat gebeurde in tal van sectoren, met als koploper de koelindustrie omdat deze gassen essentieel zijn in koelprocessen. Deze fluorgassen van synthetische oorsprong zijn samengesteld uit atomen van koolstof, fluor en waterstof en waren zo populair omdat ze een aantal zeer interessante eigenschappen hebben. Zo hebben ze een hogere energie-efficiëntie dan CFK's, zijn ze gematigd ontvlambaar, weinig giftig enz. Allemaal troeven die HFK's onmisbaar hebben gemaakt in tal van industriële toepasingen. In tegenstelling tot CFK's vormden HFK's geen rechtstreeks gevaar voor de ozonlaag. Uiteraard hebben ook deze gassen een keerzijde: hun impact op de planeet is immers verre van neutraal. Reden te meer waarom ook zij vandaag onder vuur liggen.

HFK's met een hoog GWP in het vizier

Het verbod op fluorkoolwaterstoffen krijgt concreet vorm in een geleidelijke verdwijning van de meest vervuilende versies. En terecht, want er bestaan heel wat soorten HFK's. Elke soort heeft zijn eigen kenmerken en toepassingen, en ook een andere impact op onze planeet. Die verschillen komen tot uiting in een algemene index: het aardopwarmingsvermogen of GWP (global warming potential). Aan de hand van deze index kan de invloed van deze broeikasgassen op het klimaatsysteem worden gemeten, rekening houdend met hun stralingseigenschappen en levensduur. Dit meetinstrument is zo opgebouwd dat het het opwarmingsvermogen van HFK's vergelijkt met een kilogram CO2, doorgaans op een schaal van 100 jaar. Het zijn dus vooral de HFK's met een hoog GWP die onder vuur liggen en dus moeten verdwijnen. Maar wat betekent dat nu in de praktijk?

Extreem vervuilend

Naast de problematiek rond het einde van de levensduur van koelsystemen, zijn gaslekken een van de grootste klimaatuitdagingen als het gaat om HFK's. Neem nu bijvoorbeeld een circuit met 100 kg van een veelvoorkomende HFK. Als die installatie elk jaar 5% fluorgassen laat ontsnappen, komen we aan een uitstoot van 5 kg HFK in de atmosfeer ... Dat klinkt inderdaad nogal abstract. Precies om die reden is de GWP-index zo interessant: deze index neemt koolstof immers als ijkpunt. En terecht, want de huidige HFK's hebben een GWP dat kan variëren van 4.000 tot maar liefst 23.000. Met andere woorden? Het schadelijke potentieel van een HFK kan tot 23.000 keer hoger zijn dan dat van CO2. We keren even terug naar ons voorbeeld: als het GWP van fluorgas 10.000 bedraagt, dan zou een jaarlijks lek van 5 kg overeenstemmen met 50 ton koolstofdioxide die vrijkomt in de lucht ... het equivalent van een wagen die bijna vijf keer rond de aarde rijdt! Voor CO2 bestaan er bovendien oplossingen voor compensatie of captatie en die zijn er voor fluorgassen niet.

Revolutie aan de gang

Door HFK's geleidelijk minder te gebruiken, zouden we "tegen 2050 tot 90 miljard ton CO2-equivalenten kunnen vermijden", aldus de cijfers van het Institute for Governance and Sustainable Development. Dat zou betekenen dat onze aarde 0,1 graad minder opwarmt in 2050 en 0,5 in 2100. Voor die algemene inspanning kijken we echter niet alleen naar de fabrikanten van airco- of koelinstallaties. Alle sectoren moeten hun steentje bijdragen en de deadlines die door de regelgeving worden bepaald, komen steeds dichterbij. Zonder een actieplan op korte termijn, komt u misschien wel met uw rug tegen de muur te staan. En de druk zal niet alleen uit wetgevende hoek komen ... Investeerders, banken, consumenten, klanten en leveranciers schenken steeds meer aandacht aan milieukwesties. Bedrijven die blijven vervuilen zonder de nodige maatregelen te nemen, zullen op termijn heel wat commerciële en financiële deuren voor hun neus zien dichtgaan. Wacht dus niet langer en schik u naar de normen, want er zijn vandaag wel degelijk alternatieven op de markt!

De alternatieven voor HFK's

1. Terugkeer naar natuurlijke koelstoffen: een van de mogelijkheden is het gebruik van propaan, koolstofdioxide of methylpropaan. Deze gassen vinden we terug in de natuur. De hoeveelheden die in koelsystemen worden gebruikt, hebben een verwaarloosbare impact op onze planeet. Ze hebben echter ook hun gebreken en zijn niet geschikt voor alle toepassingen. Om die reden beginnen de grote gasspelers nieuwe formules aan te reiken.
2. Een nieuwe generatie HFK's: deze nieuwe HFK's zijn uiteraard een stuk 'milieuvriendelijker' en hebben een lagere GWP-index. Zo kan de vervuilende factor van dergelijke HFK's dalen van 4.000 naar 775. Of dat beter is? Absoluut, zolang de wetgeving deze HFK's toelaat natuurlijk. Want wie weet worden ook deze varianten in de toekomst verboden … Deze nieuwe generatie is dus geen optimale oplossing op lange termijn. Wanneer uw installaties aan vervanging toe zijn, kunt u dus maar beter meteen kiezen voor milieuvriendelijkere mogelijkheden om het risico op een verbod in de toekomst te vermijden.
3. Andere chemische alternatieven: hydrofluoroolefines of HFO's worden bijvoorbeeld al gebruikt in de auto-industrie. Hun grootste troef is hun zeer lage GWP van 2 tot 8. Daardoor zijn HFO's duidelijk een stuk minder vervuilend in geval van lekken. Bovendien zijn HFO's weinig ontvlambaar, vrij performant en niet al te duur.

*Het kan gaan om fluorkoolwaterstoffen, perfluorcarbon (PFC), zwavelhexafluoride (SF6) of stikstoftrifluoride (NF3).

Hoe zet u de eisen van de energietransitie om in strategische kansen? “Door pragmatisch en zorgvuldig te werk te gaan”, vertelt onze partner Climact.

“Wij bieden bedrijven begeleiding en advies op weg naar maturiteit op het vlak van de uitdagingen rond de klimaatopwarming. En dat houdt in dat we met een aantal eisen aan de slag moeten, zoals de duurzaamheidsrapportering die de Europese CSRD-richtlijn (Corporate Sustainability Reporting Directive) oplegt”, vertelt Jerome Meessen, Associate Partner bij Climact. “Wij zien erop toe dat bedrijven daar zelf ook toegevoegde waarde uithalen. De meest tastbare voordelen voor hen zijn een vermindering van hun energiekosten en/of de verbeterde veerkracht van hun leveranciers en klanten in het licht van de klimaattransitie. Daarin gaan we zorgvuldig en pragmatisch te werk. Zorgvuldig, want we baseren ons op cijfers en passen erkende methodes toe, zoals het Greenhouse Gas Protocol voor de berekening van de koolstofvoetafdruk, zonder in greenwashing te vervallen. En pragmatisch, want we houden altijd rekening met de realiteit van het bedrijf in kwestie.”

Een traject in 5 stappen

Maar hoe begeleidt Climact bedrijven en overheidsorganisaties concreet?

Jerome Meessen: “Om te beginnen, helpen we hen duidelijk zicht te krijgen op de uitdagingen van de klimaatverandering waar ze nu of in de toekomst mee te maken krijgen. Dat doen we door de kansen en risico’s in kaart te brengen, zoals de gevolgen van een hoge koolstofprijs of het risico op een overstroming in een productievestiging. Op basis daarvan evalueren we hun huidige impact, om te komen tot de koolstofbalans van hun activiteiten. De volgende stap is de toekomstvisie: samen met de bedrijven bepalen we duurzaamheidsdoelstellingen, waarbij we ons baseren op de internationale standaarden van de Science Based Targets. Vervolgens helpen we hen om een concreet transitieplan op te stellen en in de praktijk te brengen, bijvoorbeeld door hen te helpen de inhoud en de specifieke kenmerken van een contract voor de aankoop van groene energie te bepalen. Tot slot begeleiden we bedrijven ook bij de communicatie over hun inspanningen, in lijn met de CSRD-vereisten.”  

CSRD: administratieve rompslomp of strategische kans?

De CSRD is dit jaar in werking getreden, met een reeks rapporteringsregels die voor heel wat ondernemingen verplicht zijn. “Het doel van de richtlijn is te zorgen voor maximale transparantie over de stand van zaken rond de duurzaamheidstransitie van bedrijven”, legt Jerome Meessen uit. “De rapportering heeft betrekking op factoren in verband met ecologie, samenleving en goed bestuur (Environmental, Social, Governance – ESG). Zo’n rapport biedt daarmee ook aan externe spelers, met name de entiteiten die overwegen het bedrijf financiering te verstrekken, een objectief beeld van de al afgelegde weg, de klimaatambities en de blootstelling aan de risico’s van de klimaatverandering.”

“Dat rapport opstellen is een aanzienlijke administratieve last voor bedrijven”, horen we van Jérémy Robinet, coördinator van het partnerschap met BNP Paribas Fortis. “Je moet een gedetailleerde methodologie en precieze normen volgen, formulieren invullen, indicatoren aanleveren … Maar het is ook een prima aanleiding om een solide en gefundeerde transitiestrategie uit te werken die het bedrijf ten goede komt, ook qua reputatie. Met onze begeleiding winnen bedrijven tijd. Ze hebben de zekerheid dat hun rapport beantwoordt aan de reglementaire eisen, en hun ESG-aanpak krijgt waarde en zin.”  

Climact, partner van BNP Paribas Fortis

Climact is een van de partners die BNP Paribas Fortis uitkoos om klanten te begeleiden los van de zuiver financiële kant van de zaak. “Op initiatief van de Relationship Manager van de bank gaan wij praten met bedrijven die vooruitgang willen boeken in hun energie- en duurzaamheidstransitie, specifiek op het vlak van hun decarbonisatiestrategie en om hun koolstofbalans op te stellen”, legt Jérémy Robinet uit.

Gilles Roumain, Sustainability Program Officer bij BNP Paribas Fortis en verantwoordelijk voor het partnerschap met Climact: “Via de samenwerking met Climact kunnen we onze klanten oplossingen aanreiken voor de decarbonisatie van hun activiteiten, en tegelijk onze eigen expertise op het gebied van decarbonisatie vergroten. Door hen die begeleiding aan te bieden, verkleinen we bovendien onze eigen koolstofvoetafdruk.”

“De bedrijven die de bank met ons in contact brengt, komen uit alle sectoren”, vertelt Jérémy Robinet nog. “Ze hebben een bepaalde minimale omvang, bijvoorbeeld een omzet van minstens 25 miljoen of een complexe toeleveringsketen. Het partnerschap heeft al geleid tot een 15-tal samenwerkingen, waaronder die met garagedeurfabrikant RE Panels.

We hebben hen in eerste instantie begeleid bij het opstellen van een koolstofbalans in overeenstemming met de Europese CSRD-verplichtingen. Daarop onderkende de directie het strategische belang van dat werk en vroeg ze ons om meer specifieke analyses uit te voeren, per product en productievestiging. Op die manier kon het bedrijf bepaalde ‘best practices’ op het spoor komen. RE Panels was opgetogen over onze aanpak. Voor elke doelstelling in de optimalisering van de koolstofvoetafdruk berekenden we de kosten, de winst en de nodige investering. Ze waren ook blij met de strikte afstemming op de internationale normen, want die is essentieel om greenwashing te voorkomen.”