In 2015 keurden de Verenigde Naties een nieuw programma voor Duurzame Ontwikkeling goed. Vandaag zijn we drie jaar later en blikken we terug. Hoe hebben de bedrijven gebruikgemaakt van deze opportuniteit op het vlak van transformatie en innovatie?

De 17 Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (of SDG’s in het Engels) werden officiëel gelanceerd in 2015 als onderdeel van de Agenda 2030 van de Verenigde Naties. Een to-dolijst voor onze planeet, zeg maar. De bedoeling is om tot een meer duurzame samenleving te komen, zowel op sociaal, ecologisch als economisch vlak. Welke zijn die sustainable development goals dan zoal? Enkele voorbeelden: dringend actie ondernemen om de klimaatverandering en haar impact te bestrijden, met name in de bedrijven (SDG 13), de invoering van duurzame productiepatronen (SDG 12), het bevorderen van aanhoudende, gedeelde en duurzame economische groei, volledige en productieve tewerkstelling en waardig werk voor iedereen (SDG 8) of de strijd voor gendergelijkheid, met name in het economische leven (SDG 5).

Tijd voor een eerste balans

Het VN-programma voor Duurzame Ontwikkeling bevat niet alleen een reeks grote uitdagingen, maar ook enkele unieke opportuniteiten voor het ontstaan van alternatieve oplossingen, innovatieve visies en disruptieve spelers. Maar hoe zijn de economische spelers hier in de praktijk precies mee aan de slag gegaan? Om die vraag te beantwoorden, deden een aantal landen een grondige evaluatie. Ook Frankrijk blikte even terug. En wat blijkt? Ondanks de massale oproep om deze wereldwijde uitdagingen te begrijpen en te identificeren, blijven concrete acties uit. En België? De Antwerp Management School, de Louvain School of Management en de Universiteit Antwerpen sloegen de handen in elkaar en kwamen zo tot een eerste barometer (2018) over de uitvoering van de sustainable development goals. De resultaten werden voorgesteld tijdens het allereerste Belgische SDG-Forum dat plaatsvond in oktober. Die resultaten hebben zowel betrekking op de overheidsinstellingen als op de privéspelers, waaronder 20% familiebedrijven en 18% beursgenoteerde bedrijven.

Belangrijke bewustwording

Wat was de voornaamste vaststelling van het onderzoek? 61% van de Belgische organisaties schenken zeer veel aandacht aan de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen en staan ervoor open om ze op te nemen in hun strategie. 36% van de bevraagden geeft aan acties te ondernemen binnen de eigen organisatie en 27% zegt dat samen met andere spelers te doen. Maar vanwaar die interesse voor duurzaamheid? De bedrijven willen in de eerste plaats innoveren, zich onderscheiden van de concurrentie en zo een relatief voordeel bekomen op hun markt. De ondertekening van de SDG’s steunt dan ook op drie belangrijke redenen: het belang van de toekomstige uitdagingen wereldwijd, het bewustzijn van de uitputting van de natuurlijke hulpbronnen en het feit dat de SDG’s deel uitmaken van een internationaal kader. Andere drijfveren die in de bedrijven naar boven komen, zijn hun reputatie en de opportuniteiten op de markt. De bedrijven van de BEL20 focussen tot slot vooral op SDG 8 (waardig werk en economische groei) en SDG 13 (strijd tegen klimaatverandering).

Nog veel groeimarge

Ondanks de bemoedigende resultaten (en andere positieve initiatieven) is er nog een lange weg te gaan. Tal van spelers hebben de SDG’s immers nog niet ondertekend en veel van hen zien er op korte termijn geen commerciële oppportuniteiten in. We merken bovendien op dat de interne betrokken partijen worden gezien als de belangrijkste rem op de integratie van de doelstellingen. Daarnaast geeft 24% van de ondervraagden aan niet over de nodige interne competenties te beschikken en ook niet over een duidelijk afgelijnd actieplan. We onderstrepen tot slot dat de Belgische organisaties de SDG’s eerder elk afzonderlijk zien: sommige SDG’s geven ze alle aandacht, terwijl ze andere links laten liggen (zoals SDG 1 'Geen armoede', SDG 14 'Leven in het water' of SDG 15 'Leven op het land'). Volgens de barometer is het dus van groot belang om het leerproces rond de sustainable development goals te blijven stimuleren aan de hand van good practices en voorbeelden van succesverhalen.

Hoe zet u de eisen van de energietransitie om in strategische kansen? “Door pragmatisch en zorgvuldig te werk te gaan”, vertelt onze partner Climact.

“Wij bieden bedrijven begeleiding en advies op weg naar maturiteit op het vlak van de uitdagingen rond de klimaatopwarming. En dat houdt in dat we met een aantal eisen aan de slag moeten, zoals de duurzaamheidsrapportering die de Europese CSRD-richtlijn (Corporate Sustainability Reporting Directive) oplegt”, vertelt Jerome Meessen, Associate Partner bij Climact. “Wij zien erop toe dat bedrijven daar zelf ook toegevoegde waarde uithalen. De meest tastbare voordelen voor hen zijn een vermindering van hun energiekosten en/of de verbeterde veerkracht van hun leveranciers en klanten in het licht van de klimaattransitie. Daarin gaan we zorgvuldig en pragmatisch te werk. Zorgvuldig, want we baseren ons op cijfers en passen erkende methodes toe, zoals het Greenhouse Gas Protocol voor de berekening van de koolstofvoetafdruk, zonder in greenwashing te vervallen. En pragmatisch, want we houden altijd rekening met de realiteit van het bedrijf in kwestie.”

Een traject in 5 stappen

Maar hoe begeleidt Climact bedrijven en overheidsorganisaties concreet?

Jerome Meessen: “Om te beginnen, helpen we hen duidelijk zicht te krijgen op de uitdagingen van de klimaatverandering waar ze nu of in de toekomst mee te maken krijgen. Dat doen we door de kansen en risico’s in kaart te brengen, zoals de gevolgen van een hoge koolstofprijs of het risico op een overstroming in een productievestiging. Op basis daarvan evalueren we hun huidige impact, om te komen tot de koolstofbalans van hun activiteiten. De volgende stap is de toekomstvisie: samen met de bedrijven bepalen we duurzaamheidsdoelstellingen, waarbij we ons baseren op de internationale standaarden van de Science Based Targets. Vervolgens helpen we hen om een concreet transitieplan op te stellen en in de praktijk te brengen, bijvoorbeeld door hen te helpen de inhoud en de specifieke kenmerken van een contract voor de aankoop van groene energie te bepalen. Tot slot begeleiden we bedrijven ook bij de communicatie over hun inspanningen, in lijn met de CSRD-vereisten.”  

CSRD: administratieve rompslomp of strategische kans?

De CSRD is dit jaar in werking getreden, met een reeks rapporteringsregels die voor heel wat ondernemingen verplicht zijn. “Het doel van de richtlijn is te zorgen voor maximale transparantie over de stand van zaken rond de duurzaamheidstransitie van bedrijven”, legt Jerome Meessen uit. “De rapportering heeft betrekking op factoren in verband met ecologie, samenleving en goed bestuur (Environmental, Social, Governance – ESG). Zo’n rapport biedt daarmee ook aan externe spelers, met name de entiteiten die overwegen het bedrijf financiering te verstrekken, een objectief beeld van de al afgelegde weg, de klimaatambities en de blootstelling aan de risico’s van de klimaatverandering.”

“Dat rapport opstellen is een aanzienlijke administratieve last voor bedrijven”, horen we van Jérémy Robinet, coördinator van het partnerschap met BNP Paribas Fortis. “Je moet een gedetailleerde methodologie en precieze normen volgen, formulieren invullen, indicatoren aanleveren … Maar het is ook een prima aanleiding om een solide en gefundeerde transitiestrategie uit te werken die het bedrijf ten goede komt, ook qua reputatie. Met onze begeleiding winnen bedrijven tijd. Ze hebben de zekerheid dat hun rapport beantwoordt aan de reglementaire eisen, en hun ESG-aanpak krijgt waarde en zin.”  

Climact, partner van BNP Paribas Fortis

Climact is een van de partners die BNP Paribas Fortis uitkoos om klanten te begeleiden los van de zuiver financiële kant van de zaak. “Op initiatief van de Relationship Manager van de bank gaan wij praten met bedrijven die vooruitgang willen boeken in hun energie- en duurzaamheidstransitie, specifiek op het vlak van hun decarbonisatiestrategie en om hun koolstofbalans op te stellen”, legt Jérémy Robinet uit.

Gilles Roumain, Sustainability Program Officer bij BNP Paribas Fortis en verantwoordelijk voor het partnerschap met Climact: “Via de samenwerking met Climact kunnen we onze klanten oplossingen aanreiken voor de decarbonisatie van hun activiteiten, en tegelijk onze eigen expertise op het gebied van decarbonisatie vergroten. Door hen die begeleiding aan te bieden, verkleinen we bovendien onze eigen koolstofvoetafdruk.”

“De bedrijven die de bank met ons in contact brengt, komen uit alle sectoren”, vertelt Jérémy Robinet nog. “Ze hebben een bepaalde minimale omvang, bijvoorbeeld een omzet van minstens 25 miljoen of een complexe toeleveringsketen. Het partnerschap heeft al geleid tot een 15-tal samenwerkingen, waaronder die met garagedeurfabrikant RE Panels.

We hebben hen in eerste instantie begeleid bij het opstellen van een koolstofbalans in overeenstemming met de Europese CSRD-verplichtingen. Daarop onderkende de directie het strategische belang van dat werk en vroeg ze ons om meer specifieke analyses uit te voeren, per product en productievestiging. Op die manier kon het bedrijf bepaalde ‘best practices’ op het spoor komen. RE Panels was opgetogen over onze aanpak. Voor elke doelstelling in de optimalisering van de koolstofvoetafdruk berekenden we de kosten, de winst en de nodige investering. Ze waren ook blij met de strikte afstemming op de internationale normen, want die is essentieel om greenwashing te voorkomen.”

Klantenbinding via abonnementen om slimmer te kopen, uit een dal klimmen dankzij nieuwe ideeën … Emna Everard vond de juiste aanpak om haar Brusselse start-up op het goede spoor te zetten.

Emna Everard komt uit een familie van diëtisten en weet dus wat gezond eten is. “Toen ik twaalf was, ontcijferde ik al de etiketten op verpakkingen. Mijn droom was om op een dag een supermarkt te openen waar je blindelings je boodschappen zou kunnen doen”, vertelt ze.

En omdat ondernemen Emna Everard in het bloed zit, is dat precies wat ze deed. In 2016, kort voor het einde van haar hogere studies, lanceerde ze online de ‘gezondste supermarkt’ onder de naam Kazidomi. Ze stelt hoge eisen aan de samenstelling en de smaak van de producten. Het principe is dat Kazidomi de producten met de grootste zorg uitkiest, zodat de klanten in het volste vertrouwen gezonde, voornamelijk biologische producten kunnen kopen, met focus op plantaardige opties.

Klantenbinding

Zes maanden na de lancering versnelt de groei van Kazidomi dankzij de lancering van het getrouwheidsprogramma. Met een abonnement van 59 euro krijgen klanten kortingen van 20 tot 50 procent op alle online verkrijgbare voedings-, cosmetica- en onderhoudsproducten. Dat levert rendement op én besparing.

In 2017 volgt een eerste financieringsronde van 50.000 euro. Kazidomi groeit, breidt de voorraad uit en levert marketinginspanningen. Emna Everard neemt de eerste twee medewerkers in dienst. De omzet stijgt snel, en ontploft helemaal tijdens de coronacrisis. “Consumenten hadden plots tijd om na te denken over hun gezondheid en welzijn en deden een groot deel van hun aankopen online”, legt Everard uit.

Op zoek naar nieuwe wegen

Na de coronacrisis volgde een keerpunt. “Kazidomi moest een nieuwe weg inslaan. We wilden financieel stabiel zijn en niet afhankelijk van externe middelen”, zegt Everard. Samen met haar teams dacht ze na over de kostenstructuur, de operationele efficiëntie en de marketing. Groei is niet langer het hoofddoel, wel het voortbestaan en de financiële gezondheid van het bedrijf, dankzij een slimme reorganisatie.

Later krijgt Kazidomi de groei weer op gang dankzij twee overnames die zorgen voor krachtige synergieën: Smart Fooding in augustus 2022 en Bébé au Naturel enkele maanden later, een bedrijf gespecialiseerd in gezonde producten voor baby’s en hun ouders. “Via Bébé au Naturel konden we het volume geleverde pakketten verdubbelen”, zegt Everard. “Dat heeft ons geholpen om een beter tarief te bedingen bij de transporteurs en de kosten te verlagen.”

Een bank die luistert en snel reageert

Als bankier van de Brusselse start-up kende BNP Paribas Fortis het bedrijf bij de lancering drie kredieten toe, tussen 2016 en 2019. Die steun was op zich vanzelfsprekend, aangezien het engagement van Kazidomi op het vlak van ESG-doelstellingen (Environmental, Social en Governance) perfect aansluit bij de strategie van de bank. “We konden deelnemen aan het Innovation Hub-programma van BNP Paribas Fortis, en onze relatiebeheerder – die de wereld van de start-ups heel goed kende – was meteen enthousiast en luisterde heel goed. Hij geloofde in ons project, volgde het van dichtbij op en adviseerde ons om een reeks events bij te wonen om daar contact te leggen met andere spelers met trajecten en profielen die voor ons interessant konden zijn”, vertelt Everard, die in 2019 Ondernemer van het Jaar was.

En dat was nog niet alles. “In december 2022 konden we mede dankzij BNP Paribas Fortis Bébé au Naturel overnemen. Start-ups zoals Kazidomi hebben een bank nodig die snel reageert. Als er een kans opduikt, om een ander bedrijf over te nemen bijvoorbeeld, is er geen tijd te verliezen. Dossier analyseren, geld beschikbaar maken … BNP Paribas Fortis reageerde altijd meteen en enthousiast en is ons gevolgd in 99 procent van wat we vroegen”, vertelt de CEO opgetogen.

Kazidomi is klaar om de wereld te veranderen. Ontdek nog meer boeiende verhalen van ondernemers.

Cosucra investeert in de decarbonisatie van zijn productieprocessen. De klemtoon ligt op vezels en plantaardige eiwitten op basis van chicorei en erwten voor een gezond en minder vervuilend dieet.

Brepols bestaat al meer dan twee eeuwen en maakt sinds 1976 agenda’s waarmee mensen hun waardevolle tijd beter kunnen indelen. Via een interne en diverse projectgroep zetten ze volop in op people, planet en prosperity.

“Vanuit Turnhout en een filiaal in Parijs maken wij met onze 110 medewerkers tools waarmee onze klanten hun tijd beter kunnen indelen. En dat komt hun work-lifebalance ten goede”, vat financieel directeur Philippe Pissens de activiteiten van Brepols samen. “Kwaliteit, vakmanschap en creativiteit staan centraal in onze producten. De agenda’s, kalenders en notebooks van Brepols zijn geen wegwerpproducten, maar gaan zonder problemen een jaar mee. Daarnaast maken we zakelijke lederwaren onder de merknaam ‘Maverick’. We zijn ook gestart met een splinternieuwe collectie hoogwaardige notebooks onder de merknaam ‘de KEMPEN’, en we verdelen de bekende Moleskine-notitieboekjes. Tot slot zijn er onze boekbindactiviteiten”, vertelt hij. De belangrijkste markten voor Brepols zijn de Benelux en Frankrijk.

Financieel op de rails

Sinds de oprichting in 1796 heeft Brepols al veel trends en ontwikkelingen zien passeren. De laatste jaren stonden in het teken van groei. Dat is zeker ook te danken aan de financieel directeur, die in 2000 aan boord kwam. Met 17,4 miljoen euro omzet in 2021, 19,6 miljoen in 2022 en vorig jaar 20,8 miljoen zit het bedrijf duidelijk op de juiste financiële rails. “Die cijfers zijn niet alleen een gevolg van prijsstijgingen. We zijn een sterk bedrijf met een solvabiliteit van 70 procent, wat betekent dat we maar 30 procent financieren met externe middelen”, legt hij uit.

Meer dan bomen planten

“Sinds 2009 gebruiken we uitsluitend FSC-gelabeld papier (Forest Stewardship Council). Voor elke boom die sneuvelt, komt er een nieuwe in de plaats. Maar het kan altijd beter. In 2022 gingen we van start met een projectgroep van mensen uit alle bedrijfsniveaus. Die doopten we P3: we focussen op people, planet en prosperity.”

De projectgroep maakte een analyse van de sterktes en zwaktes van het bedrijf, met werkgeversorganisatie Voka als klankbord. “We wilden zeker niet vervallen in greenwashing”, zegt Pissens. Concreet werkte Brepols achttien actiepunten uit, waarmee het al negen van de zeventien duurzame ontwikkelingsdoelen kon coveren. Naast een charter gaat het bijvoorbeeld over een code of conduct die de toeleveranciers moeten ondertekenen en respecteren. Andere initiatieven zijn de aandacht voor lokale productie, de beperking van het restafval, de vermindering van het energieverbruik en het uitbouwen van een hr-beleid dat oog heeft voor diversiteit en inclusie. “Het doel van deze projectgroep is een intern en extern draagvlak creëren, en duidelijk communiceren met al onze stakeholders.”

Fluïde organisatie

“Eerlijkheid en transparantie naar onze medewerkers toe dragen we hoog in het vaandel”, gaat Pissens verder. “We overleggen intensief met hen, zowel formeel als informeel. We kiezen bewust voor een fluïde organisatiemodel, tussen het hiërarchische en het zelfsturende in, met veel inspraak. Dat is cruciaal, aangezien een kwart van onze medewerkers de komende drie jaar op pensioen gaat. In die context hebben we ook cobots aangeschaft, waardoor het werk minder fysiek belastend wordt voor hen.”

Heldere communicatie

Pissens benadrukt het belang van helder communiceren naar alle stakeholders toe, ook de financiële partners zoals BNP Paribas Fortis. “De bank is uitgegroeid tot een sleutelfiguur in onze bedrijfsvoering. We bezorgen onze relatiebeheerder gedetailleerde cijfers en houden haar op de hoogte van onze duurzame ambities. Van onze contactpersonen bij BNP Paribas Fortis krijgen we niet alleen informatie over financiële producten, maar ook concrete tips. Denk aan het meten van ons energieverbruik en de mogelijkheden voor subsidiëring, bijvoorbeeld om zonnepanelen te leggen. Er is sprake van communicatie in beide richtingen. Onze samenwerking groeide uit tot een echt partnership. Ondernemen met aandacht voor ESG-aspecten (Environmental, Social, Governance) is de maatstaf bij ieder overleg”, besluit Pissens.

Quote

‘De bank is uitgegroeid tot een sleutelfiguur in onze bedrijfsvoering’
Philippe Pissens, financieel directeur Brepols

Brepols is klaar om de wereld te veranderen. Ontdek nog meer straffe verhalen van ondernemers.