De rendabiliteit van bedrijven hangt steeds meer af van de optimale werking van de Supply Chain. Wij leggen uit waarom en hoe u een onderbreking kunt vermijden.

'Supply Chain Risk Management' (of risicobeheer van de bevoorradingsketen) werd de voorbije tien jaar steeds belangrijker. In 2005 trok 22% van de bedrijven zich er nauwelijks iets van aan. Vandaag is dat cijfer gezakt naar 9%. Toch bestaan er heel wat risico's die te maken hebben met leveranciers, zoals de productiecapaciteit, het logistieke beheer of managementrisico (met name de financiële gezondheid).

Low cost kan duur komen te staan

Wanneer het aankoopdepartement de offerte van een leverancier bestudeert, gaat de aandacht vaak vooral naar de prijs en de beschikbaarheid van de producten. De plaats waar de producten zich bevinden en de verzekeringsdekking worden hierbij vaak onderschat. Die wil om kosten te optimaliseren en te kiezen voor low cost kan bedrijven duur komen te staan, in het bijzonder in landen die vatbaar zijn voor natuurrampen, gezondheidsrisico's of geopolitieke problemen.

Schneider Electric heeft dit in 2015 aan den lijve ondervonden in de Filipijnen. De groep ging ervan uit dat een tyfoon het grootste risico zou vormen ... Toch was het een 'eenvoudige' brand in een opslag- en verpakkingsruimte die hen de ogen opende. Het kostenplaatje van de onderbreking van de bevoorradingsketen werd eerst geschat op enkele miljoenen euro's, maar kon zo uiteindelijk worden teruggeschroefd tot 'slechts' 500.000 euro ...

Een ander en recenter voorbeeld is dat van een oliebedrijf dat erg bedachtzaam omsprong met de verzekeringsdekking voor haar vrachten. Tot het 800.000 euro verloor na de brand op een vrachtschip naar Moskou... Erger nog, een maand later vatte een tweede vrachtschip vuur, waardoor het bedrijf opnieuw voor 150.000 euro aan kosten had. 

Medeverzekeringen

Niemand twijfelt er nog aan dat verzekeringen echt wel nodig zijn. Toch neemt de verzekeringsmarkt een eerder afwachtende houding aan omdat de verzekeraars zich zorgen maken over de waarborgen. Ze vrezen immers voor moeilijke onderhandelingen met de verzekerden op de dag dat het schadegeval zich voordoet en ze moeten bepalen wat onder het bedrijfsrisico valt en wat niet. Om die onzekerheid te vermijden werd een oplossing uitgewerkt waarbij de klant-onderneming 'medeverzekeraar' wordt (tussen 60 en 90%).

We onderscheiden twee soorten dekkingen: enerzijds de dekking van alle risico's en anderzijds de dekking van alle leveranciers. In het eerste geval worden de dekkingen voor 'alle risico's behalve' voortaan uitgebreid tot gemiddeld 100 miljoen euro (Europa en de VS). Er is dan ook steeds meer vraag naar een dergelijke dekking. Voor de leveranciersdekking zijn er een aantal instellingen die zich onderscheiden. Zij stellen de dekking van de leveranciers van rang N voor tot 1 miljard euro met maxima.

Het wetsontwerp dat die verplichting wil invoeren in ons land, ligt momenteel voor bij het federaal parlement. Na de goedkeuring van het ontwerp, gaat de verplichte ‘B2B e-invoicing’ in vanaf 1 januari 2026. Onze experts leggen uit waarom België de nieuwe regels wil invoeren, wat de gevolgen zijn voor uw onderneming en hoe we u voortaan nog beter kunnen helpen.

“Het wetsontwerp sluit aan bij internationale ontwikkelingen en initiatieven op Europees vlak”, steekt Nicolas De Vijlder, Head of Beyond Banking bij BNP Paribas Fortis, van wal. “Europa streeft naar een geharmoniseerde digitale standaard. Een gestructureerde elektronische facturatie tussen bedrijven moet ook de administratieve lasten rond facturen verlagen, waardoor bedrijven efficiënter kunnen werken en hun concurrentiekracht verhogen. Door de btw-aangifte te automatiseren, kan de overheid bovendien belastingfraude tegengaan. En ze kan haar economisch beleid aanpassen op basis van meer kwalitatieve gegevens.”

Geen revolutie maar evolutie

“De nieuwe regulering is niet zozeer een revolutie maar wel een evolutie”, vult Erik Breugelmans, Deputy Managing Director bij BNP Paribas Factoring Northern Europe, aan. “De digitalisering neemt toe in alle domeinen van de samenleving. Kijk maar naar de stijging van het elektronische betaalverkeer en de bijkomende verplichtingen van de voorbije jaren rond elektronische facturatie naar de overheid toe. In dat opzicht is het wetsontwerp voor een verplichte elektronische facturatie tussen bedrijven een logische volgende stap. Onze bank wil zeker meewerken aan dat proces, al is het niet de bedoeling dat we de taak van de boekhoudprogramma’s of fintechs overnemen. We staan wel klaar om onze klanten te helpen op het gebied van betalingen en financieringen.”

De impact op bedrijven

“Klanten moeten zich ervan bewust zijn dat de nieuwe regelgeving een impact zal hebben op zowel interne als externe processen”, gaat Erik Breugelmans verder. “Het gros van de Belgische bedrijven is vooral internationaal gericht, waardoor de invoering van de elektronische facturatie complexer zal zijn dan voor bedrijven die op een interne markt terugvallen. Aangezien de wet in één beweging zal worden uitgerold, is het belangrijk om op tijd te starten met de voorbereidingen.”

“De nieuwe regelgeving heeft niet alleen gevolgen voor de boekhoudafdeling van een bedrijf, maar ook voor zijn IT-afdeling”, benadrukt Nicolas De Vijlder. “Vormvereisten worden zeer belangrijk, anders werkt het automatische proces niet. Het grote voordeel van een doorgedreven automatisering is wel dat alles sneller en efficiënter kan verlopen. De tijd tussen het versturen en betalen van een factuur wordt korter en kasstromen worden beter voorspelbaar. Bovendien neemt de kans op fouten af en wordt het risico op fraude kleiner, aangezien alle transacties langs een beveiligd kanaal passeren.”

Klaar om u nog beter te begeleiden

“Dankzij de doorgedreven digitalisering als gevolg van de nieuwe regelgeving, zullen we betalingen verder kunnen optimaliseren”, besluit Erik Breugelmans. “Het is onze rol als bank om de vorderingen van onze klanten zo snel en vlot mogelijk te financieren. Zo kunnen ze eenvoudiger beschikken over hun werkkapitaal. Bovendien hebben we al een heel proces doorlopen op het vlak van automatisering op grote schaal, waardoor we ons snel kunnen aanpassen aan de nieuwe regels. We kunnen ook een beroep doen op de expertise van de BNP Paribas-groep. Die ontwikkelt momenteel een e-invoicing-oplossing voor grote bedrijven.”

Meer weten?

Beluister de aflevering over B2B e-invoicing.

De prijs van energie heeft de afgelopen jaren zowel hoge pieken als diepe dalen gekend. Dat jojo-gedrag baart heel wat ondernemers zorgen. BNP Paribas Fortis staat ook hier klaar om u stabiliteit te bieden.

De prijs van energie beheersen: het kan bijna niet anders, of ook in uw onderneming was dat de afgelopen jaren een terugkerende zorg. We komen uit een periode waarin die energieprijzen zeer volatiel geweest zijn, met zowel hoge pieken als diepe dalen. Dat jojo-gedrag maakte heel wat ondernemers ongerust en zorgde in sommige gevallen voor enorme extra kosten. Toch is er een, bij ondernemers vaak minder gekende, manier om op dat vlak aan risicomanagement te doen. BNP Paribas Fortis staat ook hier klaar om u te begeleiden.

Slingerbeweging

De energieprijzen hebben er de afgelopen jaren een dolle rit opzitten. In de nasleep van de invasie in Oekraïne stegen ze naar ongekende hoogten. De gasprijzen stegen tot 300 euro per Mwh, terwijl de prijs in de jaren ervoor rond 10 à 15 euro per Mwh schommelde. De elektriciteitsprijzen stegen tot meer dan 600 euro per Mwh. In de jaren daarvoor bedroeg die prijs amper 50 euro per Mwh.

Crisismanagement

De energiecrisis van 2022 joeg een schokgolf door de bedrijfswereld. Vooral in energie-intensieve sectoren als de metaalnijverheid of de chemie bleek hoe cruciaal betaalbare energie is voor het voortbestaan van veel ondernemingen. Zij die zelfvoorzienend waren in hun energiebehoefte, overleefden de storm beter. Het belang van risicomanagement kwam in de energiecrisis duidelijk naar voren. Ondernemingen wilden hierin, zoals de wetgever het stelt, handelen als een ‘voorzichtig en redelijk persoon’. Ze fixeerden hun energieprijzen en kwamen zo nagenoeg ongeschonden uit de crisis. Anderen konden op een bepaald moment alleen maar hopen dat de energieprijzen weer omlaag zouden gaan.

‘Never waste a good crisis’ wordt als slagzin regelmatig gebruikt. Voor deze energiecrisis mogen we die uitdrukking nog eens van onder het stof halen. Het is boeiend om te zien hoe ondernemingen hun energievoorziening zelf in handen nemen. Vooral de opkomst van PPA’s - Power Purchase Agreements - is opmerkelijk. Een PPA is een stroomafnameovereenkomst tussen een elektriciteitsproducent en een afnemer.

Risicobeheer

“Zo krijgen we bij BNP Paribas Fortis de laatste jaren almaar meer vragen van ondernemingen die eraan denken om hun energieprijzen financieel vast te klikken. In zo’n scenario betaalt u als ondernemer de variabele prijs aan de energieleverancier. Met de bank klikt u een prijs vast, via een zogenaamde financiële swap. Dergelijke financiële swaps worden ook gebruikt om andere grondstoffen (metalen, olieproducten,..) in te dekken.”

Mattias Demets, Commodity Derivatives Sales bij BNP Paribas Fortis

Ook op het vlak van risicomanagement zetten ondernemingen grote stappen vooruit. De energieprijzen vastklikken, was vaak de taak van het management. Die zagen die onderhandelingen met de energieleveranciers als een extra opdracht in hun waaier aan verantwoordelijkheden. Maar sinds de energiecrisis zien we dat ondernemingen zich almaar sterker professionaliseren. Het managen van energieprijzen is nu echt een functie op zich. Ondernemingen denken meer en meer na over de juiste strategie om hun kosten te beheren, waaronder de energieprijzen vallen. De manier waarop, en zeker ook het moment waarop ze energieprijzen vastklikken, evolueerde zo meer dan ooit tot een weloverwogen beslissing, die toelaat om marges te beschermen in geval van stijgende prijzen.

Zo krijgen we bij BNP Paribas Fortis de laatste jaren almaar meer vragen van ondernemingen die eraan denken om hun energieprijzen financieel vast te klikken. In zo’n scenario betaalt u als ondernemer de variabele prijs aan de energieleverancier. Met de bank klikt u een prijs vast, via een zogenaamde financiële swap. Dergelijke financiële swaps hebben als doel risicomanagement. Ze worden ook gebruikt om andere grondstoffen (metalen, olieproducten,..) in te dekken. Een financiële swap oogt in eerste instantie misschien wat complex, maar is in feite niet zo’n ingewikkelde transactie. Er zijn natuurlijk ook andere structuren beschikbaar, afhankelijk van uw noden.

Hier komt de voorzichtige en redelijke persoon weer om het hoekje kijken. Want of u als ondernemer nu opportuniteiten zoekt om slim te investeren, of mogelijkheden bekijkt om uw energiekosten te beheersen: uiteindelijk gaat het om twee kanten van dezelfde medaille. BNP Paribas Fortis denkt voor u als ondernemer niet alleen na over investeren, maar ook over manieren om u te helpen belangrijke kosten zoals die van energie slim en veilig te managen.

Blijvende daling?

Op welke manier ondernemingen hun energieprijzen ook wensen vast te klikken, de marktcontext is heel interessant op dit moment. De industrie in Europa gaat door zwaar weer. Toch beleeft de economie een soft landing – een vertraging, zonder echte recessie. Die drijft op dit moment de lage gas- en elektriciteitsprijzen. We hebben bovendien een milde en winderige herfst en winter achter de rug. Energieproducenten wekten de afgelopen maanden historisch veel elektriciteit op uit hernieuwbare bronnen.

Niets zegt dat de prijzen niet nog verder zullen dalen. Europa importeert, meer dan ooit, LNG vanuit de Verenigde Staten. Zowel de prijs van Amerikaans gas, als de kosten om het naar hier te vervoeren, daalden de afgelopen maanden enorm. In meer dan 65% van de ontwikkelde landen worden binnenkort verkiezingen georganiseerd; de geopolitieke toestand (Oekraïne, Israël, Taiwan) kan op zijn beurt voor volatiliteit zorgen.

Voorzichtig

Zowel de gas- als de elektriciteitsprijzen zijn de afgelopen twee jaar niet meer zo laag geweest. De markt maakt zich momenteel niet te veel zorgen. Maar de energiecrisis van 2022 toonde aan dat we altijd op onze hoede moeten zijn. Uw energieprijs vastklikken, is niet alleen vaak de meest kostenbesparende tactiek, maar levert u als ondernemer ook bescherming op in tijden van toenemende volatiliteit.

Wenst u hierover meer informatie? Contacteer dan uw relatiebeheerder.

Hoe de wereld er morgen uitziet? Wie het weet, mag het zeggen. Maar zoals Antoine de Saint-Exupéry schreef: "Het gaat er niet om de toekomst te voorspellen, maar haar mogelijk te maken."

De context van vandaag kan zo complex en gespannen overkomen dat internationale avonturen weinig kans lijken te maken: handelsoorlogen, geopolitieke instabiliteit, de economische crisis en de effecten van de COVID-19-pandemie op de gezondheid. Toch is alles vaak een kwestie van je blik en je invalshoek … De grens tussen vrees en opportuniteit is vaak maar dun. Sommigen beschouwden ze zelfs als de twee kanten van een en dezelfde medaille. De wereldmarkten vormen dan ook een belangrijke hefboom voor groei ... of voor herstel. Als ondernemingshoofd moet u in elke situatie gelegenheden grijpen om te ondernemen. Waar het op aankomt, is dat u weet uit welke hoek de wind waait, zodat u in de juiste haven kunt aanmeren.

Europa: nabijheid als troef

De COVID-19-crisis heeft opschudding teweeg gebracht in de internationale handel. De complexiteit en de afhankelijkheid van de logistieke ketens via de lucht, over land en over zee zijn bloot komen te liggen. Ook vandaag nog — en zelfs meer dan tevoren — blijft de transportkwestie een van de grootste uitdagingen: de tarieven zijn gestegen naargelang de onzekerheid en de obstakels toenamen. ‘Nabijheid’ is hierdoor een belangrijke geografische troef geworden: per vrachtwagen door Europa rijden is uiteraard eenvoudiger dan per boot of vliegtuig de andere kant van de wereld bevoorraden. De nabijheid van de Franse en de Duitse markt — ondanks de verschillen die tijdens de coronacrisis aan het licht kwamen — vormt eveneens een voordeel in termen van ‘kennis en beheersing’. Deze economische en culturele ‘nabijheid’ maakt de zaken eenvoudiger en voorspelbaarder.

Verre markten: meet uw risico

Soms is het Oude Continent te klein of simpelweg ongeschikt voor een bedrijf of een sector. En bovendien vormen verder weg gelegen markten tal van verschillende opportuniteiten, onder meer doordat ze anders gestructureerd en samengesteld zijn. Toch is voorzichtigheid geboden: de groeiverwachtingen zijn vrijwel overal naar beneden toe bijgesteld. China, de fabriek van de wereld, heeft lang genoeg stilgelegen om alle productie- en toeleveringsketens te verstoren. De handelsspanningen tussen het Rijk van het Midden en de Verenigde Staten — om nog te zwijgen van de impact van de presidentsverkiezingen van 2020 — zijn nog altijd actueel. En het hele Amerikaanse continent kampt met een gezondheidscrisis zonder weerga. Moeten we dan maar bij de pakken neer gaan zitten? Natuurlijk niet! Maar wees meer dan ooit op uw hoede.

Torenhoog klantenrisico

Elke automobilist weet: zodra de mist optrekt, moet je dubbel op je hoede zijn. Hetzelfde geldt voor de wereldmarkten. De crisis heeft de meeste landen en samenlevingen ervan langs gegeven ... maar die schade is niet altijd even zichtbaar. De potentiële insolventie van uw buitenlandse klanten is dus iets waar u nog beter op moet letten, zodat u het risico op onbetaalde facturen zo goed mogelijk kunt beheersen. En wat voor internationale klanten geldt, geldt in eigen land nog sterker. Om veilig beslissingen te kunnen nemen, is het essentieel dat u voldoende zicht hebt op wat er bij uw klant gaande is. Met andere woorden: verzamel zo veel mogelijk veldgegevens over het verleden en het heden van uw doelklant.

Wendbaarder dan ooit

In de onzekere, wisselvallige context van vandaag moet uw exportactiviteit ondersteund worden door een zekere mate van flexibiliteit en een goed vermogen om op onzekerheden te anticiperen. Bent u actief in China? Voorzie posities waar u zich kunt terugtrekken, met heldere indicatoren, in het geval dat zich een rampscenario voordoet. Een flexibel businessmodel heeft ook als voordeel dat u het geweer snel van schouder kunt veranderen in functie van externe gebeurtenissen: uw product wijzigen of aanpassen,  diversificatie van uw toeleveringsbronnen enz. Denk ook na over uw operationele implementatie ... Is het tijd om die te faseren? Of om via een lokale speler te werken? Digitalisering (vooral van contactmomenten en uitwisseling) en e-commerce zijn twee niet te missen hefbomen voor groei die tijdens de lockdown hun potentieel meer dan bewezen hebben.

Blijf op de hoogte: netwerk en begeleiding

In een snel evoluerende wereld is informatie een van de sleutels tot succes. Tijdens de lockdown deden we het zonder, maar beurzen en andere evenementen in het buitenland blijven onmisbaar als u aan uw netwerk wilt blijven bouwen en nieuwe gegevens wilt verzamelen. Dit zijn gelegenheden om banden te smeden en partnerschappen aan te gaan, terwijl u tegelijk nieuwe trends en mogelijke toekomstige gevaren ziet aankomen. Des te meer nu de digitalisering ook binnen deze sector het contact en de interactie laagdrempeliger maakt. Een andere troef: een ‘gids’ ter beschikking hebben. Dat is vaak doorslaggevend voor wie de lokale context wil begrijpen en oplossingen wil vinden in het geval van tegenvallers.

De wereld is meer dan ooit een dorp. Er zijn overal opportuniteiten: aan de andere kant van de wereld en aan de landsgrenzen van België. Wie raak wil schieten, moet weten op wie hij mikt!

U staat op het punt om buitenlandse markten te gaan veroveren. Maar hebt u al een antwoord op de centrale vragen: op welke doelmarkt wil u zich gaan ontwikkelen? In welk land — dichtbij of ver weg — wil u nieuwe klanten veroveren? De mogelijkheden zijn eindeloos, want dankzij de nieuwe technologieën zijn de afstanden enorm ‘ingekort’. Veel bedrijven timmeren dan ook hard aan de weg buiten de grenzen van de Europese Unie. U hoeft geen multinational meer te zijn om voet aan de grond de krijgen in China, te exporteren naar het Midden-Oosten, of de grote markt van de VS, Rusland of Brazilië te betreden. Stuk voor stuk verleidelijke ‘bestemmingen’. Maar ze zijn niet zonder risico, want ze bieden niet de veiligheid die we van onze Europese buren gewend zijn. Het is dus van belang dat u de juiste keuze maakt. En daarom moet u de perfecte balans zien te vinden tussen ‘risico's en opportuniteiten’.

Commercieel potentieel om aan te grijpen …

De keuze van uw doelmarkt hangt allereerst af van het bestaande commerciële potentieel. Van de match tussen uw aanbod en hun vraag. En van uw vermogen om nieuwe prospecten te verleiden – prospecten met andere verwachtingen dan uw bestaande klanten. Hoe ziet uw toekomstige doorsneeklant eruit? Hoe gedraagt hij zich? Wat zijn zijn gewoontes, wat zijn zijn wensen? Beantwoorden uw producten aan een lokale behoefte? Wat zijn de tendensen binnen uw marktsegment? Hoe gaat u van start, hoe communiceert u, hoe kweekt u klantentrouw? Stuk voor stuk belangrijke vragen die beantwoord moeten worden. Reken op uw eigen expertise binnen uw activiteitendomein, maar zorg dat u ook over een gezonde dosis onmisbare ‘terreinkennis’ beschikt. Want als u een verzadigde markt betreedt of als uw producten niet op de vraag zijn afgestemd, zult u al snel het veld moeten ruimen. Hoe verhoogt u uw kans op succes? Schep een zo realistisch mogelijk beeld: uw commerciële veronderstellingen en prognoses moeten stevig in elkaar zitten!

… en de middelen om daar iets mee te doen!

Uw lokale marktonderzoek mag niet beperkt blijven tot het profiel van uw beoogde klanten. U moet ook weten of u een aangepast commercieel aanbod kunt ontwikkelen dat is afgestemd op de regionale realiteit: de gehanteerde prijzen, de best werkende distributiemethodes, de toegevoegde waarde van uw product enz. Uw onderzoek is niet compleet zonder een analyse van het bestaande aanbod: wie zijn uw concurrenten? Hoe werken ze (omzetcijfers en gerealiseerde marges)? Hoeveel ruimte is er nog voor uw product? En zo verder. Zorg er ook voor dat u over de lokale middelen beschikt om uw activiteit te ontplooien: hebt u toegang tot goed presterende leveranciers? Tot betrouwbare partners? En wat zijn de leveringsmogelijkheden? Hoe zit het met bekwame arbeidskrachten? Enz. Tot slot moet u ook de logistieke obstakels niet vergeten: denk aan de kosten, de geografische beperkingen, de bereikbaarheid vanaf Brussels Airport of vanuit de Haven van Antwerpen, maar ook administratieve hindernissen. Eén ontbrekend puzzelstukje kan volstaan om uw plan in duigen te gooien.

Probeer geen ijs te verkopen aan een Eskimo

Logisch, toch? U gaat ook geen paraplu's verkopen in Egypte, of auto's in Venetië. Maar niet alle culturele verschillen zijn zo vanzelfsprekend. Denk maar aan de taal, het levenstempo, de lokale gewoonten en gebruiken en zo verder. Elk land heeft zijn eigen ongeschreven regels, die van buitenaf niet altijd even leesbaar zijn. Ook per regio binnen een land kunnen de verschillen groot zijn: in Duitsland kies je Düsseldorf als telecomhub, maar München om zijn auto-industrie. Hetzelfde geldt voor China. Het spreekt ook vanzelf dat de culturele afstand tot de Aziatische markten — die op zichzelf heel verleidelijk zijn — sterk contrasteert met de ‘nabijheid’ van de 512 miljoen inwoners van Europa. Welke keuze u ook maakt, onderschat al die verschillen niet (in de breedste zin van het woord), want ze zijn doorslaggevend voor het gedrag en de handelswijzen van uw klanten en leveranciers. Leer ze kennen, zodat u ze beter begrijpt!

Ook reuzen kunnen struikelen

De recente geschiedenis laat zien dat ook toonaangevende bedrijven op internationaal vlak flaters kunnen begaan. Vaak heeft dat te maken met strategische missers of een gebrek aan kennis van de doelgroep. Zo heeft Home Depot, een wereldwijde speler op doe-het-zelfgebied, zijn tanden stukgebeten op China. De reden: Chinezen zijn geen doe-het-zelvers. Zelfbedieningscosmeticamerk Sephora sloeg dan weer de bal mis toen het Japan probeerde te veroveren: Japanners gebruiken weinig tot geen parfum en ze laten zich graag adviseren alvorens een product te kopen in plaats van het zelf uit de rekken te plukken. En Starbucks vergat op zijn beurt rekening te houden met de Australische koffiecultuur. Het resultaat? Een grote misser. Een ander bekend voorbeeld is Walmart in Duitsland. En dichter bij huis wist Exki, de gezonde snelrestaurantketen, de New Yorkers niet te overtuigen, terwijl het concept in Europa goed loopt.

Neem poolshoogte

In de context van vandaag spelen geopolitieke, economische en reglementaire aspecten een zeer belangrijke rol voor het slagen van een internationaal uitbreidingsproject. U moet vermijden dat externe gebeurtenissen een einde aan uw operaties maken: van de Chinees-Amerikaanse handelsoorlog en de politieke onrust in bepaalde werelddelen tot de juridische of fiscale onzekerheid in andere regio's. Niemand kan in de toekomst kijken, maar het ene land biedt meer garanties dan het andere (in de vorm van bijvoorbeeld conventies, verdragen of onderlinge akkoorden tussen landen). Neem dus poolshoogte, laat u adviseren en verken meteen ook andere risicofactoren, zoals invoerrechten, handelsreglementen en de bescherming van merken en patenten.

Informatie is goud waard!

U hebt het begrepen: hoe beter u uw doelgroep kent, hoe beter u in uw avontuur zult slagen. Hoe verzamelt u zo veel mogelijk informatie? Begin met de economische, financiële, commerciële en technische gegevens die u tot uw beschikking hebt, onder meer dankzij hulpmiddelen zoals Market Finder van Google of andere professionele databanken. En daarna? Daarna gaat niets boven ervaring ter plaatse. Neem deel aan lokale beurzen of evenementen; ga op bezoek in uw doelregio en houd uw ogen en oren open; breng de mogelijkheden en de beperkingen in kaart. Ook overheidsvertegenwoordigingen kunnen nuttige aanspreekpunten vormen (in België en in het buitenland). Ze spelen vaak ook een interessante netwerkrol (AWEX, Hub.Brussels, Flanders Investment & Trade [FIT], l’Entreprise Europe Network enz.). Dat is echter niet altijd genoeg (en het neemt tijd in beslag) … En daarom is stapsgewijze begeleiding de sleutel voor de juiste beslissing en een geslaagd avontuur.