Article

01.07.2016

Uitdagingen en risico’s van crowdfunding

Hoewel crowdfunding haast onuitputtelijke mogelijkheden biedt, houdt het toch ook een aantal uitdagingen en risico’s in. Een overzicht.

1. Voor de onderneming

Dit nieuwe businessmodel zet alle traditionele modellen volledig op hun kop. De grootste uitdaging is ermee te leren omgaan en een goede balans te vinden op het vlak van:

  • controle: hoe verdeelt u de bevoegdheden tussen onderneming en crowd? Een gulden regel bestaat niet, maar uit onderzoek van de universiteit van Toronto blijkt een systeem ideaal waarbij 80% van het project vastligt en de crowd inspraak heeft in de overige 20% (bv. keuze van kleuren, technologieën, verkooppunten, enz.);
  • transparantie: in welke mate wilt u uw kennis, technologie en de resultaten uit onderzoek & ontwikkeling delen met anderen – dus ook potentiële concurrenten? Hoe beschermt u daarbij uw copyright en intellectuele eigendom?

U stelt de onderneming open voor het publiek. Dat is een enorm voordeel qua marketing en strategie, maar betekent ook dat iedereen toegang krijgt tot de volledige financiële situatie. U moet dus bereid zijn om open kaart te spelen en soms gevoelige informatie te delen.

Een belangrijk risico is natuurlijk dat u de gewenste funding niet haalt en de campagne op een sisser afloopt. Toch is dit in zekere zin ook een voordeel: via de campagne test u of er in de markt wel vraag is voor de dienst of het product dat u wilt uitbrengen. Blijkt dat niet het geval, dan weet u het tenminste op tijd en kunt u het veel hogere verlies – zowel financieel als qua reputatie – van een mislukte productlancering vermijden. Op basis van de ontvangen feedback kunt u ook aanpassingen doorvoeren en later een nieuwe poging ondernemen.

Als u alle ‘fees’ en de marketing, tijd en energie die bij een crowdfunding-campagne komen kijken meetelt, kan de kost van deze financieringsvorm vrij hoog oplopen. Houd daarbij rekening met álle kosten.

Zeker bij reward-based crowdfunding zitten er immers een aantal addertjes onder het gras. Zo moet u de opgehaalde fondsen aangeven als belastbare inkomsten. Bovendien geldt een ‘pledge’ als een verkooptransactie, die voor ondernemingen dus onderworpen is aan btw. Neem deze factoren beslist mee in uw prijszetting, anders zou de fiscus u wel eens een bijzonder onaangename verrassing kunnen bezorgen…

2. Voor de investeerder

Voor een geldschieter bestaat de uitdaging er voornamelijk in om goede projecten te vinden. Aan aantrekkelijke initiatieven geen gebrek, integendeel. Zeker bij reward-based campagnes kan het soms zelfs moeilijk zijn om aan de verleiding te weerstaan. Maar wat zal uw investering opleveren?
Ook als u een project grondig hebt geanalyseerd en het uw vertrouwen geniet, blijft geld erin stoppen altijd een beetje gokken. Het succes is onzeker en er kunnen altijd onvoorziene problemen opduiken. Bij de lending- of equity-based formules kan uw volledige inleg daarbij verloren gaan.

Die kans is – net als het geïnvesteerde bedrag – kleiner bij het reward-based model. Al bestaat ook daar altijd de mogelijkheid dat de initiatiefnemer zijn verbintenissen niet, gedeeltelijk of slechts met grote vertraging kan nakomen. In heel zeldzame gevallen kan het ook om oplichting gaan, waarbij de ophalers (en uw bijdrage!) met de noorderzon verdwijnen.

Een duidelijk beeld

U wilt een objectieve mening vóór u in een Belgisch crowdfundingproject stapt?

Als het project onder de prospectusplicht valt, kunt u het door de FSMA goedgekeurd prospectus doornemen. Dat bevat onder meer informatie over de initiatiefnemer en de juridische vorm van uw investering (bv. aandeel, lening, enz.). Een goedkeuring of vergunning van de FSMA of de Nationale Bank betekent echter niet dat deze instanties het project automatisch geschikt vinden als investering – het is aan u om de risicoafweging te maken.

Op de website van de FSMA kunt u eveneens controleren of het internetplatform en/of de initiatiefnemer onder speciaal toezicht staan van de FSMA of de Nationale Bank.

Article

18.04.2016

Crowdfunding: financiering met extraatjes

Op zoek naar financiering voor een nieuw, ietwat risicovol project? Leg uw plannen voor aan de crowd en ontdek hoe snel vele kleintjes een groot kunnen maken.

Bij crowdfunding of participatieve financiering gaat u op zoek naar een (groot) aantal potentiële geldschieters. Dat kunnen professionele investeerders of mede-ondernemers zijn, maar evengoed uw klanten of het grote publiek. In ruil voor een tegenprestatie financieren ze uw project of onderneming.

Deze specifieke vorm van crowdsourcing is eeuwenoud. Denk maar aan de financiering van de bouw van de Sagrada Família of van de sokkel van het Vrijheidsbeeld in New York. Nieuw is de manier waarop het vandaag gebeurt: via online betaling op online platformen, vaak met heel wat ruchtbaarheid op sociale media. De opkomst van die sociale media is ongetwijfeld één van de redenen voor de stijgende populariteit van crowdfunding, samen met de zoektocht naar alternatieve financieringsbronnen als gevolg van de crisis.

Veel meer dan een financieringsbron

Waar crowdfunding zich lange tijd toespitste op culturele of humanitaire initiatieven, heeft het zijn terrein de jongste jaren verlegd naar commerciële projecten en zelfs de financiering van starters en kmo's. De voordelen zijn duidelijk:

  • ondernemingen kunnen er – meestal innovatieve – projecten mee bekostigen die zich minder lenen voor een (volledige) financiering via bankkrediet, business angels of een private equity-partner. Bijvoorbeeld omdat ze vrij risicovol zijn of te weinig concreet groeipotentieel vertonen, het benodigde bedrag te laag is of de onderneming geen externe partij in het bedrijfskapitaal wil zien instappen.
  • financiering is maar een deel van het verhaal: door voldoende ‘buzz’ en een community rond uw project te creëren, geeft u het veel meer zichtbaarheid. Zo doet u meteen ook aan marketing én marktonderzoek: is er wel vraag naar uw product of dienst? Zit het ontwerp goed? En plaatst u het op de juiste manier in de markt? Dankzij deze interactie kunt u het product bovendien nog tijdens het ontwerpproces bijsturen, wat het risico op een mislukte lancering verkleint.
  • door rekening te houden met de inbreng van de crowd, creëert u een veel nauwere band met uw doelpubliek, waardoor klanten uitgroeien tot medeontwerpers, fans en ambassadeurs.
Article

18.04.2016

De vele gedaantes van crowdfunding

Er bestaan meerdere crowdfundingtypes, elk met hun eigen werkwijze, aanbieders en regelgeving.

Algemeen gesproken onderscheiden we vier grote formules, die elk een ander soort geldschieter (‘funder’) aantrekken:

Reward based: crowdfunding met beloningssysteem

Deze formule is het snelst groeiende crowdfundingsegment en richt zich specifiek op creatieve projecten van particulieren of kleine bedrijfjes. Vaak gaat het om een vorm van voorverkoop, waarbij een producent of ontwerper de nodige fondsen probeert te verzamelen om een nieuw product op de markt te brengen. In ruil voor hun inbreng hebben funders recht op beloningen (‘rewards’), die meestal toenemen naargelang er meer kapitaal wordt opgehaald.

Deze rewards kunnen bijkomende of exclusieve opties zijn, maar evengoed gesigneerde exemplaren, een voordeliger prijs of zelfs levering van het product maanden vóór het beschikbaar wordt voor niet-deelnemers. Tastbaar of niet, al deze beloningen hebben één kenmerk gemeen: ze bieden waarde voor de funder. Grote spelers in dit segment zijn Amerikaanse platformen als Kickstarter en IndieGogo of Hello crowd!.

Debt/Lending based: crowdfunding via leningen

Dit type van crowdfunding is vooral bestemd voor starters of ondernemingen die een nieuw project willen opzetten. Daarvoor lenen ze de nodige fondsen bij een aantal geldschieters.

De precieze terugbetalingsmodaliteiten van de lening worden vastgelegd in samenspraak met de financiers. Dat kan bijvoorbeeld in maandelijkse schijven gebeuren, in één keer op het einde van de looptijd – met jaarlijkse interestbetaling – of via een formule waarbij zowel het kapitaal als de interesten op het einde van de looptijd worden terugbetaald.

Voorbeelden van aanbieders zijn Lending Club (VS), Babyloan (FR) of Belgische platformen zoals CroFun en Look&Fin. In Vlaanderen kan deze vorm van financiering onder bepaalde voorwaarden ook gebeuren in de vorm van een Winwinlening, die de funder bijkomend fiscaal voordeel oplevert.

Equity based: crowdfunding door aandelenparticipatie

Grote projecten of ondernemingen die een omvangrijk bedrag willen ophalen, doen het best een beroep op deze formule. Concreet verenigen de funders of investeerders zich in een coöperatie, die een aandeel krijgt in de betreffende onderneming. Zo investeren ze rechtstreeks in het eigen vermogen van de onderneming en hebben ze uitzicht op een financiële return als het project uitgroeit tot een succes.

Een nevenvorm is crowdfunding via winstdeelname, waarbij funders een vooraf vastgelegd bedrag investeren in een nieuw project van een onderneming. In ruil ontvangen ze een vergoeding die wordt berekend op basis van de omzet- of winstgroei die het project realiseert.

In ons land bieden MyMicroInvest en Angel.me dergelijke crowdfundingdiensten aan.

Donation based: crowdfunding via giften

Bij dit crowdfundingtype, eigenlijk een vorm van filantropie of mecenaat, verwachten funders geen beloning of rendement voor hun bijdrage. De return is puur emotioneel. Begunstigen zijn doorgaans ‘goede doelen’ in de meest brede zin van het woord, van een turnclub die sponsoring zoekt voor nieuwe toestellen tot initiatieven voor sociaal kwetsbare groepen.

Een voorbeeld van een donation based platform is het Belgische SoCrowd.

Tussenvormen

Een innovatieve financieringsvorm als crowdfunding laat zich natuurlijk niet in een keurslijf dwingen. Daarom duiken steeds meer hybride formules op. Zo kan een onderneming een systeem opzetten waarbij ze  zelf 1 euro inbrengt per euro die door particuliere funders is bijgedragen. Een andere tussenvorm is een renteloze lening aan een organisatie met een sociaal oogmerk, een soort combinatie van donatie en lening.

Heel vaak wordt crowdfunding ook gecombineerd met andere financieringsvormen, zoals bankkredieten of inbreng van business angels of venture capitalists.

Article

18.04.2016

Banken en crowdfunding: een onmogelijk huwelijk?

Crowdfunding is aan een steile opmars bezig. Banken bekijken de financieringsmethode dan ook met argusogen. Maar zien ze er een concurrent in, of eerder een potentiële partner?

We vroegen het aan Aymeric Olibet, Senior Advisor Business Development bij BNP Paribas Fortis.

Vormt crowdfunding een bedreiging of een opportuniteit?

Aymeric Olibet (AO)

“Ik beschouw het vooral als een geweldige opportuniteit voor de economie en de bankensector. Het financiële landschap en de relatie tussen bank, ondernemer en individuele spaarder evolueren immers razendsnel – we moeten ons dus aanpassen.

De opkomst van de deeleconomie biedt ons een uitstekende gelegenheid om dichter bij onze klanten te staan, en hen tegelijk dichter bij ons te brengen. De nieuwe technologieën zullen ons in staat stellen om hun precieze noden te leren kennen en proactief de gepaste oplossingen voor te stellen. Ik ben ervan overtuigd dat we daardoor in 2020 op een compleet andere manier zullen bankieren, met klanten die zelf hun dienstverlening op maat zullen kunnen vragen, kiezen en samenstellen.”

Ziet u crowdfunding als een aanvullende financieringsbron?

AO

“Absoluut, omdat de crowd andere investeringscriteria hanteert dan het model waarbinnen we vandaag werken. Banken financieren traditioneel hoofdzakelijk ‘bankable business’: investeringen met een aanvaardbaar risico en een redelijk rendement. Logisch, want de financiering gebeurt met spaargeld dat de bank als goed huisvader moet beheren.

Dat betekent echter ook dat een aantal initiatieven moeilijk gefinancierd raken. Projecten die vooral een sociaal maar geen financieel rendement opleveren, bijvoorbeeld. Of innovatieve projecten waarvan de slaagkansen moeilijk in te schatten zijn en die dus een hoog risico en mogelijk verlies inhouden. Voor dergelijke projecten is participatieve financiering, waarbij het risico en de inbreng over een grote groep geldschieters worden gespreid, de ideale oplossing.”

Een oplossing die de economie broodnodig heeft

AO

“Inderdaad. Participatieve financiering vindt andere criteria belangrijk, zoals passie, solidariteit of verantwoordelijkheidszin tegenover de volgende generaties. Dat maakt het makkelijker om in innovatieve – en naar traditionele maatstaven – riskante projecten te stappen. En die heeft de Europese economie nodig om verder te kunnen groeien.

Het bijzondere aan crowdfunding is ook dat deze risico’s niet via de balans van een financiële instelling passeren. Er is dus geen systeemrisico. Bovendien is het concrete risico voor de ‘backer’ beperkt, omdat hij een klein bedrag inbrengt, perfect weet waarvoor zijn geld gebruikt wordt en volledig achter de investeringsbeslissing staat.”

Hoe ziet u het fenomeen verder evolueren?

AO

“Dankzij een soepeler reglementering en het groeiende aantal investeerders zal participatieve financiering aan populariteit blijven winnen. Ook de overheid is zich bewust van het groeipotentieel en de interesse van het grote publiek voor die vorm van financiering. Zo gaat de drempel waarboven de uitgifte van een prospectus nodig is – dus voor equity en lending based crowdfunding – naar boven: in Frankrijk bijvoorbeeld van 100.000 euro naar 1 miljoen euro. Ook in België zal dit plafond normaal gezien stijgen van 100.000 naar 300.000 euro.

Met hun uitgebreide netwerken en hun expertise op het vlak van financiering zullen banken een belangrijke rol spelen binnen deze omwenteling. Dat beseffen de partijen die bij crowdfunding betrokken zijn ook – denk maar aan Hello crowd!

Article

18.04.2016

Crowdfunding: Ulule, een praktijkvoorbeeld

Ulule is een van oorsprong Frans platform dat inzet op de participatieve financiering van creatieve, innoverende of solidaire projecten. Het geeft internetgebruikers de kans om een mooi idee te helpen waarmaken, ongeacht of dat idee van een onderneming, een vereniging of een particulier komt.

Deze aanpak sluit naadloos aan bij de bestaande financieringsvormen:  eigen vermogen, bankkrediet, subsidies, sponsoring, enz. Een interview met CEO Arnaud Burgot.

Welk model past Ulule toe?

Arnaud Burgot (AB):

“Technisch gezien spreken we van een ‘reward based’ model. Dat is participatieve financiering waaraan een beloning vastzit. Het principe is eenvoudig: een ondernemer stelt zijn project voor op de website van Ulule. Hij legt uit welk budget hij nodig heeft om zijn plannen uit te voeren, over welke periode hij geld wil ophalen en welke exclusieve beloningen de surfers mogen verwachten in ruil voor hun steun. Een exemplaar van het product, bijvoorbeeld, of een dvd met de kortfilm die gemaakt werd dankzij de financiële hulp van de internetgebruikers.

Als na de ophaalperiode het gewenste bedrag is bereikt, ontvangt de projectdrager het geld. Hij voert het project uit en stuurt de afgesproken beloning naar de tegenpartijen. Werd het bedrag niet bereikt, dan krijgen de surfers die het project financieel steunden kosteloos hun geld terug.”

Voor wie is dit type financiering bedoeld? Welke voordelen zijn eraan verbonden?

AB: 

“Deze financieringsvorm is uitstekend geschikt voor B2C-projecten, omdat de potentiële geldschieters internetgebruikers zijn. Voor wie kapitaal zoekt om een project te financieren, is dit een heel flexibele formule waarbij een rechtstreekse band ontstaat met het publiek. Zo kan hij niet alleen kapitaal ophalen, maar ook meten welke reactie zijn project losmaakt bij het publiek. Het is eigenlijk een ‘test op ware grootte’.

Een van de grote voordelen vanuit financieel standpunt is dat de financiering geen verwaterend effect heeft: de initiatiefnemer behoudt de volledige kapitaal- en intellectuele eigendom van zijn project. Wat de surfer erin ziet, is in de eerste plaats een project naar zijn hart, een plan dat hem boeit en verleidt. Winstbejag kan nooit het motief zijn – financiële rewards zijn trouwens verboden –, veeleer het plezier om een enthousiasmerend idee te helpen waarmaken. Dat idee kan creatief, innoverend, origineel of zelfs solidair zijn.”

Wat zijn de risico's?

AB

“Voor de deelnemer zijn die erg klein. Bij Ulule zijn de projecten die hun target halen en waarvoor de beloofde beloning toch niet wordt uitgereikt te tellen op de vingers van één hand. Omdat wie bijdraagt nooit een groot bedrag inzet, leidt zoiets meestal niet tot een ernstig verlies. Het komt in de eerste plaats tot een vertrouwensbreuk met de initiatiefnemer, die ‘verbrand’ is voor toekomstige projecten. Als hij zijn beloftes niet nakomt, zal hij nooit meer op crowdfunding kunnen rekenen. Voor de initiatiefnemer is tijdverlies het grootste risico van een mislukte crowdfundingcampagne. Het is wel een relatief risico, want wij bereiken een slaagpercentage van 67%. We begeleiden de projecten ook altijd vóór ze online gaan om de slaagkansen te maximaliseren.”

Nationale of internationale projecten?

AB

“Beide. Ulule werkt in zes talen – Frans, Engels, Duits, Spaans, Italiaans en Portugees – zodat we internationale projecten kunnen voorstellen op één platform, dat de verschillende doellanden bestrijkt. De Benelux wordt een van onze prioritaire ontwikkelingsmarkten: we hebben een afdeling geopend in België en binnenkort komt ook Nederland aan de beurt.”

Is de wetgeving aangepast aan deze vorm van financiering?

AB

“Ons platform is in Frankrijk gevestigd, dus wij zijn onderworpen aan het Franse recht. De Franse wetgeving is volop aan het veranderen om participatieve financiering via deelneming in het kapitaal van ondernemingen en in de vorm van leningen te vergemakkelijken. Dat is een goede zaak voor crowdfunding in het algemeen, maar voor Ulule heeft dat geen rechtstreeks effect omdat wij geen dergelijke service voorstellen. Het is wel duidelijk een positief signaal.”

Waarom een partnerschap met BNP Paribas?

AB

“Ulule is een zeer complementair instrument bij de financieringsvormen die banken aanbieden. Reward based crowdfunding kan heel vroeg in het ondernemingsproces plaatsvinden. Het kan dienen om de opstart van het project volledig of gedeeltelijk te financieren, het project af te tasten en er ruchtbaarheid aan te geven. Het helpt de initiatiefnemer dus uit de startblokken te schieten. In een volgende fase kan de bank hem dan verder begeleiden. Ulule kan die bankrelatie niet vervangen, dat is onze taak niet.”

Hebt u tot slot nog enkele tips voor potentiële kandidaten?

AB

“Het belangrijkste is: spreek je rechtstreekse, persoonlijke netwerk aan om de eerste geldschieters en vooral de eerste ambassadeurs van het project te vinden. Crowdfunding is een sociale financieringsmethode gebaseerd op het sneeuwbaleffect. Als iemand je project doorstuurt naar zijn of haar eigen netwerk, geeft dit de communicatie rond je actie een ware boost en dat maakt het dan weer stukken gemakkelijker om financiering te vinden.

Alles is uiteindelijk een kwestie van verleiden en delen. Als je wilt dat andere mensen je helpen, moet jouw droom hun droom worden. Plaats jezelf op de voorgrond, deel je verhaal als initiatiefnemer en vertel over het project zelf. Ulule is web-based, dus moet je de troeven van het internet gebruiken. Denk maar aan de eindeloze grafische mogelijkheden, videofragmenten bijvoorbeeld. Om de vonk te doen overslaan, is het cruciaal om je project kwaliteitsvol in beeld te brengen.”

Discover More

Contact
Close

Contact

Zou u onderstaande vragen kunnen beantwoorden? Zo kunnen wij uw aanvraag sneller en op een meer geschikte manier behandelen. Alvast bedankt.

U bent zelfstandige, oefent een vrij beroep uit, start of leidt een kleinere, lokale onderneming? Ga dan naar onze website voor professionelen.

U bent particulier? Ga dan naar onze website voor particulieren.

Is uw onderneming/organisatie klant bij BNP Paribas Fortis?

Mijn organisatie wordt bediend door een Relationship Manager:

Uw boodschap

Typ de code die in de afbeelding wordt getoond:

captcha
Check
De Bank verwerkt uw persoonsgegevens overeenkomstig de Privacyverklaring van BNP Paribas Fortis NV.

Bedankt

Uw bericht is verzonden.

We antwoorden u zo snel mogelijk.

Terug naar de huidige pagina›
Top