Negen hydro-elektrische centrales aan de Hoge Maas

Rutten Electromécanique SA.

Na een aanbesteding van het Waals Gewest bevestigde een decreet van het Waals Parlement in juli 2007 de keuze voor Rutten. De onderneming kreeg daardoor de concessie van negen hydro-elektrische centrales tussen de Frans-Belgische grens en Namen.

Jean Rutten, die samen met zijn broer Léon de leiding over Rutten Electromécanique heeft: ‘Een centrale kost zowat 6 miljoen euro. Een klassieke stuwdam uit beton kost al snel minimaal 20 miljoen euro’.

Over vier tot zes jaar zou alles klaar moeten zijn. Zodra de centrales geïnstalleerd zijn, wordt het Waals potentieel van hydro-elektrische energiebevoorrading mooi benut. Elke centrale zal jaarlijks 8.500 megawatt per uur produceren en 3.400 gezinnen bevoorraden.

Een belangrijke eigenschap van de installaties die Rutten Electromécanique bouwt, is dat ze volledig verplaatsbaar zijn. Dat was een eis van het Waals Gewest. Elke centrale, die ongeveer 320 ton staal bevat, kan volledig worden opgetild door speciaal ontworpen hijskranen. Die kranenzijn volledig geïntegreerd in de structuur van de installatie. Het optillen neemt slechts twintig minuten in beslag. Daarna kan de centrale voor een tijdje verticaal boven het water gehouden worden, bijvoorbeeld tot het waterpeil daalt. Zo wordt een centrale opgetild telkens als het debiet van de Maas aan de Franse grens 500 m3/s overschrijdt.

Zonder civieltechnische werken

Dat hoogstandje werd mogelijk dankzij de innovatieve ontwikkelingen van Rutten Electromécanique. Aan de constructie kwamen haast geen civieltechnische werken te pas, wat uniek is. En meteen grote troef, want civieltechnische werken zijn duur. Ze bestaan meestal uit de bouw van een stuwdam, afvoerkanalen, vistrappen,… goed voor minstens 75 procent van de totale investering. Dat drukt stevig op de rendabiliteit van een hydro-elektrische installatie met een niveauverschil van minder dan 4 meter.

De eerste verplaatsbare centrale is operationeel in Hun (Yvoir). Twee andere in Hastière en Waulsort zijn in aanbouw. De negende en laatste centrale wordt die van La Plante. Volgens een clausule in de overeenkomst moet bij die centrale rekening gehouden worden met de economische omstandigheden, namelijk de energieprijs. Want het hoogteverschil is daar met slechts 1,6 meter kleiner. Daardoor ligt de rendabiliteit van de installatie minder voor de hand.

Elke centrale wordt door drie partijen gefinancierd, gelijk verdeeld tussen BNP Paribas Fortis Belfius en Namur Développement Compétitivité.

BNP Paribas Fortis beschikt over een team van specialisten in Sustainable Energy Services. Dat team evalueert ‘groene’ projecten, zoals die rond de productie van hernieuwbare energie en energetische efficiëntie. Zulke projecten vereisen een andere aanpak.

Quentin Nerincx, adviseur BNP Paribas Fortis: ‘De enige garantie voor de financiering is het project zelf. Daarom is een nauwkeurige inschatting van toekomstige inkomsten essentieel. Een grondige analyse van het project is dus nodig: haalbaarheid, de technische en financiële risico’s meten, maar ook eerstelijnsadvies over overheidssteun, wetgeving, enzovoort.’

De bank vergelijkt ook de mogelijke financieringsmechanismen, zoals een traditionele banklening, leasing of financiering op basis van energieprestatiecontracten. Zo hebben de dragers van het project ook de beste kijk op risico’s, kosten en rendabiliteit.

Aangestuurd door smartphone

De centrales van Rutten Electromécanique zijn het resultaat van 30 jaar knowhow. Zij zijn bovendien innoverend, omdat het corpus van de turbine gedemonteerd kan worden zonder ook maar één bout te gebruiken. Er zijn geen duikers nodig. De module wordt uit het water getild door een hijskraan die op de oever staat. Vervolgens wordt ze op een vrachtwagen geladen, in de fabriek hersteld en opnieuw ter plaatse uitgezet.

Elke eenheid op de stuwdam bevat zes turbines. Die hebben elk een debiet van 17 m³/s en passen zich automatisch aan het debiet van de rivier aan. De installaties kunnen bovendien van op afstand bediend worden via smartphone of tablet. Al die innovaties worden mogelijk gemaakt door voortdurende investeringen in Onderzoek en Ontwikkeling. Die politiek ondersteunde BNP Paribas Fortis van bij het begin.

Jean Rutten: ‘Bij onze start kregen wij een lening op basis van onze reputatie. Wij moesten daar niets als waarborg tegenover stellen. Zelfs in die tijd was dat zeer zeldzaam. Sindsdien bleven we trouw aan onze bank en groeide er een vertrouwensrelatie. De bank biedt ons ook haar expertise op het vlak van buitenlandse betalingen. Dat is voor ons een belangrijke meerwaarde.’

Want de centrales van Rutten Electromécanique trekken ook de aandacht over onze landsgrenzen.

Jean Rutten: ‘We merken dat er heel wat interesse is vanuit Oost-Europa. Zo onderzoeken we momenteel 20 locaties in Polen.’

De centrales aan de Hoge Maas zijn voor de Waalse kmo een belangrijk visitekaartje.

Jean Rutten: ‘Prospecten kunnen bij ons de installaties komen bezoeken, en dat is van onschatbare waarde. Klanten stellen dan vast dat er geen lawaai is, geen vervuiling, dat - in tegenstelling tot bij zonne-energie - weinig ruimte benut wordt, dat er geen slagschaduw is zoals bij windenergie, enzovoort. Hydro-elektrische energie is echt een van de groenste energieën die je kunt bedenken.’

Bron: Tijd Connect