Wat speelt er zich achter de schermen af bij een internationale betaling? We openen de zwarte doos en tonen de verschillende stappen van het verwerkingsproces.

Een beter begrip zorgt voor minder fouten. U vindt hier een animatiefilmpje dat de basics van internationale betalingen uitlegt.

Hieronder de vier stappen in de verwerking van een internationale betaling

1. De klant geeft de betalingsopdracht aan de bank door
De betalingsinstructie wordt naar de bank verzonden via een online banksysteem (e-banking) of een bulk-uploadsysteem, zeg maar een bestand met een groot aantal betalingen.

• Er bestaan bankeigen e-bankingsystemen (zoals Easy Banking Business bij BNP Paribas Fortis) en systemen die met meerdere banken kunnen communiceren, zoals SWIFTNet en Isabel.
• Een beperkt aantal corporates en publieke instellingen sturen  grote volumes betalingen via bulkupload (ook weleens host-to-host genoemd) rechtstreeks vanuit het eigen ERP-systeem naar de bank.

Denk erom alle noodzakelijke informatie te vermelden op de betalingen. Voor transacties buiten de SEPA-zones gelden er vaak specifieke regels.  Enkele typische voorbeelden:

Niet zeker van uw stuk? Check hier de Currency Guide voor info over alle munten.

2. De bank valideert de input en zet de betaling in gang
De bank doet de nodige compliance-checks. De bank is verplicht om een aantal controles te doen, bijvoorbeeld om betalingen naar landen onder embargo of met personen/entiteiten onder financiële sancties tegen te houden. Zowel de EU, de VS, de VN als individuele landen hebben zulke embargolijsten.

3. De bank kiest de geschikte weg om de betaling uit te voeren
Voor betalingen in EUR, in de SEPA-zone, zijn er clearingsystemen overeengekomen. Elders in de wereld bestaat er geen systeem dat om het even welke bank in om het even welke munt met elkaar verbindt. Daardoor wordt het ingewikkeld. Uw bankier moet immers correspondentbankiers zoeken om het geld bij de uiteindelijke begunstigde te krijgen. Banken hebben gewoonlijk één of meerdere correspondenten in het land van elke munt waarnaar ze betalingen aanbieden. Het is zaak om die voor elke betaling met elkaar te matchen, waarna het geld achtereenvolgens langs al die banken kan passeren. Uw bank zal de optimale weg vastleggen op basis van een aantal criteria. Dit zijn de bouwstenen:

• 'In-house'
  Voor betalingen tussen rekeningen in dezelfde bank. Dit is een boekhoudkundige beweging, waarbij het geld de bank niet verlaat.
• 'Clearing'
  De dagelijkse transactievolumes tussen banken zijn gigantisch. Ze worden verwerkt in clearingsystemen. Die verwerken de betalingen op een ‘net-basis’: alle binnenkomende en buitengaande betalingen worden per bank opgelijst, waarna het nettobedrag wordt berekend dat betaald of ontvangen (‘vereffend’) zal worden voor elke betrokken bank. Dat proces gebeurt verschillende keren per dag. Dit is Net Settlement. Afhankelijk van het clearingsysteem is men typisch meer gericht op grotere, relatief dringende bedragen of eerder kleinere bedragen, grotere aantallen minder dringende transacties.
  

• 'Correspondentbankieren'
  De eigenlijke vereffening (‘settlement’) kan enkel gebeuren in het land van de munt, dus via een plaatselijk clearingsysteem. Vaak is een van de twee betrokken banken niet aangesloten bij het buitenlandse clearingsysteem. Dan is routing naar dit systeem niet rechtstreeks mogelijk.

De oplossing: een correspondentbank, die wel toegang heeft tot het plaatselijk clearingsysteem. Veel banken hebben een wereldwijd netwerk van dergelijke correspondentbanken. Ze hebben er rekeningen (zogenoemde  ‘nostro’-rekeningen) via dewelke ze betalingen kunnen routen. Die banken vereffenen vervolgens het geld, zodat de bank van de begunstigde het geld ontvangt en de begunstigde kan betalen.

4. De klant ontvangt de details van de betaling
Het hele proces eindigt met de rapportering: de klant vindt in zijn bankafschriften alle debet- en credit-gegevens.

Opgepast voor ‘restricted’ munten!

Alleen converteerbare munten zijn geschikt voor een internationale betaling. Sommige munten zijn ‘restricted’: volgens de plaatselijke wetgeving mogen die munten het land niet verlaten. Daardoor is het onmogelijk om in België een rekening in deze munt te openen of er internationale betalingen mee te doen.

Een voorbeeld van een ‘restricted’ munt is de BRL, de Braziliaanse real. Banken lossen dat op via een omweg. Ze sluiten een akkoord met een correspondent die wél toegang heeft. Die stuurt de tegenwaarde in EUR of USD, zet het bedrag ter plaatse in de lokale munt om (in dit geval BRL) en betaalt door aan de begunstigde.

Wat is SWIFT?

Om de routing tot een goed einde te brengen, communiceren de banken met elkaar via het netwerk van SWIFT (Society for Worldwide Financial Communication). SWIFT is eigendom van financiële organisaties wereldwijd. Bij elk type communicatie hoort een specifieke standaard, zoals MT 101, MT 202,… Voor SWIFT is ook een specifiek adres nodig: de BIC-code (Bank Identification Code).

Het wetsontwerp dat die verplichting wil invoeren in ons land, ligt momenteel voor bij het federaal parlement. Na de goedkeuring van het ontwerp, gaat de verplichte ‘B2B e-invoicing’ in vanaf 1 januari 2026. Onze experts leggen uit waarom België de nieuwe regels wil invoeren, wat de gevolgen zijn voor uw onderneming en hoe we u voortaan nog beter kunnen helpen.

“Het wetsontwerp sluit aan bij internationale ontwikkelingen en initiatieven op Europees vlak”, steekt Nicolas De Vijlder, Head of Beyond Banking bij BNP Paribas Fortis, van wal. “Europa streeft naar een geharmoniseerde digitale standaard. Een gestructureerde elektronische facturatie tussen bedrijven moet ook de administratieve lasten rond facturen verlagen, waardoor bedrijven efficiënter kunnen werken en hun concurrentiekracht verhogen. Door de btw-aangifte te automatiseren, kan de overheid bovendien belastingfraude tegengaan. En ze kan haar economisch beleid aanpassen op basis van meer kwalitatieve gegevens.”

Geen revolutie maar evolutie

“De nieuwe regulering is niet zozeer een revolutie maar wel een evolutie”, vult Erik Breugelmans, Deputy Managing Director bij BNP Paribas Factoring Northern Europe, aan. “De digitalisering neemt toe in alle domeinen van de samenleving. Kijk maar naar de stijging van het elektronische betaalverkeer en de bijkomende verplichtingen van de voorbije jaren rond elektronische facturatie naar de overheid toe. In dat opzicht is het wetsontwerp voor een verplichte elektronische facturatie tussen bedrijven een logische volgende stap. Onze bank wil zeker meewerken aan dat proces, al is het niet de bedoeling dat we de taak van de boekhoudprogramma’s of fintechs overnemen. We staan wel klaar om onze klanten te helpen op het gebied van betalingen en financieringen.”

De impact op bedrijven

“Klanten moeten zich ervan bewust zijn dat de nieuwe regelgeving een impact zal hebben op zowel interne als externe processen”, gaat Erik Breugelmans verder. “Het gros van de Belgische bedrijven is vooral internationaal gericht, waardoor de invoering van de elektronische facturatie complexer zal zijn dan voor bedrijven die op een interne markt terugvallen. Aangezien de wet in één beweging zal worden uitgerold, is het belangrijk om op tijd te starten met de voorbereidingen.”

“De nieuwe regelgeving heeft niet alleen gevolgen voor de boekhoudafdeling van een bedrijf, maar ook voor zijn IT-afdeling”, benadrukt Nicolas De Vijlder. “Vormvereisten worden zeer belangrijk, anders werkt het automatische proces niet. Het grote voordeel van een doorgedreven automatisering is wel dat alles sneller en efficiënter kan verlopen. De tijd tussen het versturen en betalen van een factuur wordt korter en kasstromen worden beter voorspelbaar. Bovendien neemt de kans op fouten af en wordt het risico op fraude kleiner, aangezien alle transacties langs een beveiligd kanaal passeren.”

Klaar om u nog beter te begeleiden

“Dankzij de doorgedreven digitalisering als gevolg van de nieuwe regelgeving, zullen we betalingen verder kunnen optimaliseren”, besluit Erik Breugelmans. “Het is onze rol als bank om de vorderingen van onze klanten zo snel en vlot mogelijk te financieren. Zo kunnen ze eenvoudiger beschikken over hun werkkapitaal. Bovendien hebben we al een heel proces doorlopen op het vlak van automatisering op grote schaal, waardoor we ons snel kunnen aanpassen aan de nieuwe regels. We kunnen ook een beroep doen op de expertise van de BNP Paribas-groep. Die ontwikkelt momenteel een e-invoicing-oplossing voor grote bedrijven.”

Meer weten?

Beluister de aflevering over B2B e-invoicing.

Hoe houdt u uw werkkapitaal gezond en bouwt u de nodige financiële flexibiliteit in? Factoring helpt op een snelle, correcte en aangepaste manier uw behoefte aan liquide middelen te financieren.

Het veiligstellen van liquiditeit is essentieel om uw behoefte aan werkkapitaal te financieren en uw bedrijf op elk moment vlot te doen draaien. En dat is precies wat factoring biedt. Het is een structurele oplossing om werkkapitaal te optimaliseren. In onderstaande video krijgt u in nog geen half uur tijd een helder beeld van wat factoring te bieden heeft.

Factoring biedt structurele maatoplossing

In ruil voor de overdracht van uw facturen aan een externe factormaatschappij, kunt u rekenen op een snelle en flexibele financiering, wordt de inning van uw facturen opgevolgd en beschermt u zich tegen een eventueel faillissement van uw klanten. Elke factoroplossing wordt op maat uitgewerkt zodat ze naadloos aansluit bij de behoeften van uw bedrijf. Ook voor bedrijven die internationaal actief zijn. In België besteedt vandaag 1 op 6 bedrijven facturen uit aan een externe factormaatschappij en eenzelfde tendens tekent zich af in andere Europese landen.

Hoe werkt factoring precies? Op welke manier maakt het u het leven gemakkelijker? En hoe gebeurt de prijszetting? In bovenstaande video geven Raf Spinoy, Area Manager Vlaams-Brabant & Limburg, en Jeffrey Lemmens, Head of Sales North, BNP Paribas Fortis Factor, u de antwoorden en delen twee klanten hun ervaring.

Bedrijven die meerdere munten hanteren, hebben vaak geen zin in wisselkoersrisico’s en administratieve rompslomp. De bank werkte een oplossing achter-de-schermen uit: ‘embedded FX’-dienstverlening.

Embedded FX? U mag de naam gerust vergeten, want het systeem werkt automatisch, zonder dat u erover hoeft na te denken. FX staat niet voor de special effects uit Hollywood, maar voor Foreign Exchange, ook wel eens Cross Currency genoemd. Daar krijgt u gegarandeerd mee te maken als u internationale betalingen doet. Die worden immers niet altijd uitgevoerd in de munt van de debetrekening (de zogenoemde ‘mono-currency payments’). Soms verschilt de munt van de betaling van de rekening die gedebiteerd of gecrediteerd moet worden. Dat zijn FX-betalingen. Tijdens de betalingen vindt er een wissel plaats: een munt wordt verkocht en een andere aangekocht, zonder dat u zelf iets hoeft te doen.

De volumes op de FX-markt zijn misschien iets groter dan u dacht. Om niet te zeggen: gigantisch. Dagelijks wordt er voor meer dan 5 biljoen Amerikaanse dollar verhandeld! Dat is 5.000 miljard Amerikaanse dollar, wat meer is dan de wereldwijde aandelenhandel… op één dag. De FX-markt draait dag en nacht en ligt alleen in het weekend stil, van vrijdag 22u tot zondag 22u.

Wim Grosemans (Head of Product Management Payments and Receivables
van het BNP Paribas Cash Management Competence Center):

“Banken spelen op die FX-markt een beetje de rol van groothandelaar: ze kopen en verkopen munten op de internationale markt en verkopen die dan met een marge aan de klant door. BNP Paribas is een van de grote spelers en staat wereldwijd in de top 10. Een officiële marktkoers is er niet in deze over-the-counter-markt. Elke bank bepaalt zelf tegen welke koers ze munten wil kopen of verkopen. Voor een officieuze marktkoers kunt u terecht bij publicaties van enkele openbare instellingen (zoals de Europese Centrale Bank) en privéorganisaties (Reuters, Bloomberg,…). Die baseren zich op de gemiddelde koers die een aantal grootbanken aanbiedt.”

De koers wordt altijd per ‘currency pair’ vastgelegd, bijvoorbeeld de euro versus de Amerikaanse dollar: EUR/USD = 1,1119. Het meest verhandelde paar is EUR/USD, goed voor 25% van de dagelijkse handel. Tweede op de ranglijst is het paar Amerikaanse dollar - Japanse yen

(USD/JPY) met 18%, derde de Britse pond - Amerikaanse dollar (GBP/USD) met 9%.

Alwin Vande Loock (Product Marketing Manager Payments and Receivables van het BNP Paribas Cash Management Competence Center):

“Wat de koers betreft, bieden banken verschillende opties aan. De koers kan een live market rate zijn die continu geüpdatet wordt. De koers van euro tegen Amerikaanse dollar wordt bijvoorbeeld meer dan 50 keer per seconde aangepast. Een andere optie kan een dagkoers zijn. Daarbij wordt een koers aangeboden die gedurende een bepaalde periode van toepassing zal zijn.”

Veel bedrijven hebben een hard hoofd in al dat gedoe met wisselkoersen. Te complex, te duur qua administratie en te veel wisselkoersrisico’s. Voor die kanten hebben banken een oplossing: embedded FX.

Wim Grosemans (Head of Product Management Payments and Receivables van het BNP Paribas Cash Management Competence Center):

“Wanneer u een betaling doet in een munt waarin u geen rekening hebt, zal de bank meteen een scherpe wisselkoers ophalen bij de collega’s in de dealing room van de afdeling Global Markets. De koers wordt normaal binnen het uur bevestigd nadat de klant de betaling verstuurd heeft. Tenzij het om grote bedragen gaat, verloopt dat hele proces automatisch. De IT daarvoor is veel performanter geworden dan enkele jaren geleden, zodat de bank minder blootstaat aan volatiliteit en haar klanten een competitief tarief kan aanbieden. Embedded FX is een efficiënt en eenvoudig alternatief voor wie het niet ziet zitten om zelf rekeningen in verschillende munten aan te houden, met de bijbehorende wisselkoersrisico’s. Voor de klant maakt het niet meer uit welke munt hij gebruikt: het is precies dezelfde ervaring. En hij heeft gemoedsrust, want hij weet dat hij sowieso een scherpe koers krijgt.”

Het werkkapitaal, ook wel nettobedrijfskapitaal genoemd, geeft een beeld van de operationele liquiditeit van een onderneming. Maar er schuilt veel meer achter.

Het succes van een onderneming hangt zelfs in belangrijke mate af van hoe ze omgaat met haar behoefte aan werkkapitaal.

Werkkapitaal vs. behoefte aan werkkapitaal

Binnen de financiële analyse is het werkkapitaal één van de indicatoren die een beeld geven van de operationele liquiditeit van een onderneming. Die heeft niet alleen een invloed op de bedrijfsvoering, maar bijvoorbeeld ook op de toegang tot bankkrediet of de waardering van de onderneming. De berekening gebeurt als volgt:

Eigen vermogen en andere middelen op lange termijn - vaste activa

Zo ziet u of er voldoende langetermijnfondsen beschikbaar zijn om de productieketen te financieren. Bij een positief resultaat is dat inderdaad het geval, terwijl het bij een negatief resultaat net de productieketen is die de langetermijnfinanciering moet verzekeren.

Het is dan ook nuttig om eveneens de behoefte aan werkkapitaal te berekenen:

Vlottende activa (exclusief cash) - vlottende passiva (exclusief financiële verplichtingen)

Het resultaat geeft weer welk bedrag de onderneming nodig heeft om haar productieketen te financieren en kan zowel positief als negatief zijn:

• bij een positieve behoefte aan werkkapitaal dekken de commerciële schulden niet langer de kortetermijnactiva (exclusief de financiële). In dat geval kan een onderneming een beroep doen op haar werkkapitaal. Als dit niet volstaat, heeft ze een aanvullende financiering van haar operationele cyclus op korte termijn nodig.
• bij een negatieve behoefte aan werkkapitaal kan een onderneming probleemloos haar kortetermijnverplichtingen nakomen. Toch blijft het aangewezen om de behoefte aan werkkapitaal (verder) te verminderen.

Kort samengevat geeft het werkkapitaal dus een beeld van de operationele liquiditeit van een onderneming, terwijl de behoefte aan werkkapitaal uitdrukt welk bedrag de onderneming nodig heeft om haar productieketen te financieren.

Het komt er vooral op aan de behoefte aan werkkapitaal zo veel mogelijk te beperken en zo de liquiditeit op te krikken. Die is cruciaal, vooral in economisch of financieel moeilijke tijden. Klanten hebben dan immers de neiging om later te gaan betalen, terwijl uw voorraden toenemen en uw leveranciers scherpere betaaltermijnen opleggen. Daardoor raakt steeds meer werkkapitaal geblokkeerd in uw exploitatiecyclus, terwijl het in deze omstandigheden net moeilijker is om bijkomende financiering aan te trekken.

Besluit

Werkkapitaal optimaliseren is niet alleen een kwestie van langetermijnoverwegingen. Ook op korte termijn kan de onderneming cash vrijmaken die niet optimaal of onnodig wordt gebruikt, meer bepaald in de aankoop-, productie- en verkoopprocessen binnen de exploitatiecyclus.

Het werkkapitaal en de behoefte aan werkkapitaal moeten vooral goed op elkaar zijn afgestemd. De behoefte aan werkkapitaal dient structureel kleiner te zijn dan het werkkapitaal zelf, liefst met een extra buffer. Er bestaat echter geen mathematische waarheid over de omvang van (de behoefte aan) werkkapitaal. Sector, activiteit en bedrijfsmodel kunnen die bijvoorbeeld beïnvloeden.